Łukasz M.

Łukasz M. Redaktor, korektor,
copywriter -
eKorekta24.pl

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Mam jakieś zaćmienie chyba. Jak zapisujemy rzeczowniki odliczebnikowe? Zawsze razem? Czyli "dwudziestkajedynka", "dziewięćsetjedenastka"? I idąc dalej np.: "tysiącdwieściesiedemdziesiątkadwójka"?

W prasie motoryzacyjnej, gdy mowa o porsche, często pisze się o "911-ce", ale wiadomo, że to błąd. Z drugiej strony nie kojarzę zapisu "dziewięćsetjedenastka".

Który zapis z WSO reguluje właściwie pisownię tego typu wyrazów, bo nie mogę znaleźć?

Dziękuję Wam za pomoc, bo coś chyba padło mi na mózg, a sprawa wydaje się banalna ;)Łukasz M. edytował(a) ten post dnia 12.09.12 o godzinie 11:02
Elżbieta W.

Elżbieta W. właściciel, Twoja
Redakcja

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Łukasz M.:
Mam jakieś zaćmienie chyba. Jak zapisujemy rzeczowniki odliczebnikowe?
Traktowałabym je jak zrosty:
http://so.pwn.pl/zasady.php?id=629457
Małgorzata Denys

Małgorzata Denys korektor, redaktor,
mistrz polskiej
ortografii –
Ogólnopo...

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Tak, to są zrosty:
http://poradnia.pwn.pl/lista.php?szukaj=dwudziestka&ka...

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Ale pytanie brzmiało: zawsze razem?

Wsiadłam do dwudziestkitrójki (czyli np. do tramwaju nr 23), ale na przystanku stała dwudziestka trójka ludzi.
Michał G.

Michał G. redaktor, mistrz
polskiej ortografii
2016

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Julia K.:
Ale pytanie brzmiało: zawsze razem?

Wsiadłam do dwudziestkitrójki (czyli np. do tramwaju nr 23), ale na przystanku stała dwudziestka trójka ludzi.

?
Nie spotkałem się z takim rozróżnianiem tych rzeczowników i nie wydaje mi się ono celowe:

Do dwudziestkitrójki wsiada dwudziestkatrójka ludzi - w tym dwudziestkatrójka (dwudziestotrzylatka), wyprawiająca dziś dwudziestkętrójkę z racji swej nieokrągłej dwudziestkitrójki.

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Michał Gniazdowski:
?

A jak rozumiesz takie zdanie: Pisownia zrostów, czyli takich połączeń wyrazowych, których części składowe zatraciły swoją niezależność znaczeniową, jest łączna?
Michał G.

Michał G. redaktor, mistrz
polskiej ortografii
2016

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Julia K.:
Michał Gniazdowski:
?

A jak rozumiesz takie zdanie: Pisownia zrostów, czyli takich połączeń wyrazowych, których części składowe zatraciły swoją niezależność znaczeniową, jest łączna?

Zatraciły, bo to nie dwa osobne rzeczownikowe iluśelementowe zbiory bądź liczebności: ani nie podrzędne (osoby są podzielone na grupy 20-osobowe, a nam chodzi o tę oznaczoną piątką), ani nie równorzędne (dwudziestka - piątka; 20 - 5).

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Taka interpretacja prowadzi na manowce, tak jak na manowce sprowadziła pewnego doktora:
http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=6980
Michał G.

Michał G. redaktor, mistrz
polskiej ortografii
2016

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Julia K.:
Taka interpretacja prowadzi na manowce,
Mylisz manowce z konkluzją.
tak jak na manowce sprowadziła pewnego doktora [...]
Nie rozumiem, dlaczego o fałszywości tej konkluzji ma świadczyć akurat fakt, że "pewien doktor" (to eufemizm?) podał formę "sto jeden tysięczny" zamiast "sto tysięcy tysięczny", bo nie przywołał sobie pomocniczo np. roku "tysiąc czterysta dziesiątego".

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Michał Gniazdowski:

sto tysięcy tysięczny

Taka interpretacja (a nie konkluzja) zasad też prowadzi na manowce.
Michał G.

Michał G. redaktor, mistrz
polskiej ortografii
2016

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Pomimo przytłaczających kontrargumentacji pozdrawiam z cudnych manowców. Z całej dwudziestkitrójki tychże.

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Oczywiście mogę napisać, dlaczego wg mnie obie formy (dwudziestkatrójka i sto tysięcy tysięczny) są błędne:

Przede wszystkim trzeba sobie odpowiedzieć na dwa podstawowe pytania:

1. Co pierwotnie znaczyło słowo: dwudziestkatrójka.
2. Dlaczego odmieniane są oba człony (dwudziestcetrójce, a nie dwudziestkatrójce).

Już odpowiedź na drugie pytanie wystarczy, żeby dojść do wniosku, że podstawową pisownią jest pisownia rozłączna: dwudziestka trójka, a tylko wyjątkowo łączna, gdy znaczenie słowa jest oderwane od pierwotnego (stąd zrost). Np. właśnie: wsiadam do dwudziestkitrójki, a więc nie do liczby 23 ani nie do żadnego zbioru 23-elementowego, tylko do tramwaju potocznie tak zwanego. Zresztą analogicznie jest w przymiotnikach odliczebnikowych: dwudziesty trzeci, a nie dwudziestytrzeci, także w samych liczebnikach: dwadzieścia trzy, a nie dwadzieściatrzy. Rzeczowniki odliczebnikowe nie są tu żadnym wyjątkiem, o czym świadczy chociażby to, że w zasadach nie ma oddzielnego punktu na ten temat.

Jeśli Twoim zdaniem rok 101 000 należy odczytywać: sto tysięcy tysięczny, to rok 21 000: dwadzieścia tysięcy tysięczny. Czyli formy podstawowe to sto tysięcy tysiąc i dwadzieścia tysięcy tysiąc. Manowce.
Michał G.

Michał G. redaktor, mistrz
polskiej ortografii
2016

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Najwyraźniej potoczne rzeczowniki odliczebnikowe zaliczono do zrostów (nie ma w przypadku zrostów nic niezwykłego w odmianie obydwu członów), o czym najlepiej świadczy właśnie obecność „dwudziestkipiątki” jako przykładu w tekście reguły pisowni. Brak w niej informacji o pisowni rozdzielnej ze względu na takie czy inne znaczenie, która jeśli zasadna, w tym miejscu byłaby wręcz konieczna; brak hasła „dwudziestka piątka”. Liczebnikowi „sto pięć” (osobno) odpowiada więc przymiotnikowo-liczebnikowy „sto piąty” (też osobno), a tramwajowemu rzeczownikowi „stopiątka” (razem) – przymiotnik „stopiątkowy” (też razem); „dwudziestkapiątka” – „dwudziestopiątkowy” (system liczbowy); „trzydziestkadwójka” (nuta) – „trzydziestodwójkowa” (pauza).

Natomiast inna sprawa, że kryteria decydujące o tym, które połączenie wyrazowe stało się zrostem (np. lwipyszczek), a które nie (np. lwia paszcza), niekoniecznie mają charakter obiektywny – dla USJP prof. Dubisza synonimem nicponia jest „nic dobrego”, a dla WSO prof. Polańskiego – „nicdobrego”.

A wg Ciebie liczebniki porządkowe od 101 000 i 1101 000 to...?

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Michał Gniazdowski:

A wg Ciebie liczebniki porządkowe od 101 000 i 1101 000 to...?

Nie ma tu żadnej trudności ani zagadki.
Jak odczytasz rok 850 000? Tak samo jak np. 850-letni dąb, czyli osiemsetpięćdziesięciotysięczny, a nie osiemset czterdzieści dziewięć tysięcy tysięczny.
Michał G.

Michał G. redaktor, mistrz
polskiej ortografii
2016

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Julia K.:
Michał Gniazdowski:
A wg Ciebie liczebniki porządkowe od 101 000 i 1101 000 to...?

Nie ma tu żadnej trudności ani zagadki.
Jak odczytasz rok 850 000? Tak samo jak np. 850-letni dąb, czyli osiemsetpięćdziesięciotysięczny, a nie osiemset czterdzieści dziewięć tysięcy tysięczny.
To aż o to mnie posądzasz? :) I 99. jako "czterodwudziestko(wo)dziewiętnasty" też nie odczytuję, choć Francuzi - i owszem...

Ale wracając do nietrudności i niezagadek, bo przede wszystkim należałoby w poradni skorygować: stujednotysięczny i np. miliardmilionstujednotysięczny czy miliard milion stujednotysięczny? (bo jednak: miliard milion tysięczny). Dwamiliardystujednotysięczny czy dwa miliardy stujednotysięczny?

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Czy naprawdę błędem jest zapisywanie rzeczownika odliczebnikowego za pomocą liczby:

Na klasówce dostał 5.

http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=822

Przecież oceny są zapisywane za pomocą liczb: http://sjp.pwn.pl/haslo.php?id=2530771

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Błędem nie jest, ale głównie dlatego, że nie widać w zapisie rzeczownika odliczebnikowego.

Zaliczył na 4.

Jak to odczytać? Zaliczył na cztery, czwórkę, czwórę, dobry? Nie ma wyjścia, trzeba słownie.
Joanna G.

Joanna G. redaktor, korektor

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Zapisywanie rzeczownika za pomocą liczby jest błędem w wypowiedzeniach typu: „5 najlepszych zawodników”. W takim wypadku cyfrę mogłabyś przeczytać jako „pięcioro najlepszych zawodników” albo „pięciu najlepszych zawodników”, ale nie „piątka”.

Cyfra 5 jest znakiem oceny bardzo dobrej (popularnie zwanej piątką), a nie zapisem rzeczownika. Podobnie jest np. z tramwajami – jedziesz piątką, na której przodzie wyświetla się lub wisi cyfra 5 :)

Temat: "Dwudziestkajedynka", "Dziewięćsetjedenastka"

Julia K.:
Błędem nie jest, ale głównie dlatego, że nie widać w zapisie rzeczownika odliczebnikowego.

Zaliczył na 4.

Jak to odczytać? Zaliczył na cztery, czwórkę, czwórę, dobry?

Właśnie tak bym to odczytała. To jak z kropką po liczebnikach porządkowych. Z kontekstu wynika, jak to należy odczytać.



Wyślij zaproszenie do