Krzysztof Gajowiak

Krzysztof Gajowiak treser liter, słów
hodowca (tak, wiem –
pretensjonalne; o...

Temat: Co z tą interpunkcją!

Interpunkcja – temat rzeka.
Wiem już, że sporo w niej dowolności. Pytanie jest następujące: "Jakie zasady są sztywne, nie do ominięcia, twarde?".
Jest tak. Ostatnio miałem zabieg kolana. Potem dłuższy czas głównie leżałem, czytałem książkę i wypisywałem sobie wątpliwości. Potem te wątpliwości przedstawiłem koleżance – studentce IV roku polonistyki. Rzeczywiście sporo wie, język jest jej pasją, więc i jej odpowiedzi potraktowałem poważnie. Tyle że z niektórymi kompletnie nie mogę się zgodzić! Przepiszę parę zdań z książki (tak jak są tam zapisane) i proszę o Wasze opinie.
1. Spawarka chowa nagle ramiona i gasi plujący acetylenowym ogniem dziób, po czym odjeżdża pod strop podobna do stalowej modliszki.
2. Wciąż rwie mnie staw skokowy, który uszkodziłem jeszcze zanim zrobiono ze mnie drzewo.
3. Jeśli zechcesz, by pieśń bogów zapaliła ci ognisko i nie powiesz nic więcej, zapewne uderzy w nie piorun.
4. Oprócz logiki, rozsądku i zdolności ważenia szans, mamy jeszcze skrupuły.
Na razie tyle, w każdej chwili mogę Was zasypać dowolną ilością następnych zastanowień. ;))
Piotr Chojnacki

Piotr Chojnacki tłumacz, redaktor,
niekiedy korektor

Temat: Co z tą interpunkcją!

Mnie pasują, tylko w trzecim zdaniu wstawiłbym przecinek po ognisku :)
Ewentualnie w czwartym wywaliłbym przecinek po ważeniu szans. No ale ja działam intuicyjnie :)Piotr C. edytował(a) ten post dnia 15.03.10 o godzinie 12:13
Miłosz M.

Miłosz M. PAD, nadejdzie dzień
sznura

Temat: Co z tą interpunkcją!

Krzysztof Gajowiak:
Potem dłuższy czas głównie leżałem, czytałem książkę i wypisywałem sobie wątpliwości.
Krzysztofie, a jakie masz te wątpliwości ;)?
Krzysztof Gajowiak

Krzysztof Gajowiak treser liter, słów
hodowca (tak, wiem –
pretensjonalne; o...

Temat: Co z tą interpunkcją!

W pierwszym zdaniu koniecznie bym postawił przecinek przed "podobna". To zdanie błaga mnie o przecinek w tym miejscu. ;)
Czy w drugim nie powinno byc przecinka przed "jeszcze"?
W trzecim – czy po "ognisko" nie należałoby domknąć zdania podrzędnego?
W ostatnim nie widzę żadnego uzasadnienia dla tego przecinka.
Piotr Chojnacki

Piotr Chojnacki tłumacz, redaktor,
niekiedy korektor

Temat: Co z tą interpunkcją!

Krzysztof Gajowiak:
W trzecim – czy po "ognisko" nie należałoby domknąć zdania podrzędnego?
W ostatnim nie widzę żadnego uzasadnienia dla tego przecinka.
To samo mówię w trzecim ,a w czwartym jest kilka przecinków, ale pewnie też chodzi ci o ten po ważeniu?
Krzysztof Gajowiak

Krzysztof Gajowiak treser liter, słów
hodowca (tak, wiem –
pretensjonalne; o...

Temat: Co z tą interpunkcją!

Piotr C.:
Krzysztof Gajowiak:
W trzecim – czy po "ognisko" nie należałoby domknąć zdania podrzędnego?
W ostatnim nie widzę żadnego uzasadnienia dla tego przecinka.
To samo mówię w trzecim ,a w czwartym jest kilka przecinków, ale pewnie też chodzi ci o ten po ważeniu?
Tak, tak, jasne.
A co do ogólnych wątpliwości powstałych na bazie tych i innych zdań – jest obowiązek domykania zdań podrzędnych czy go nie ma?

Temat: Co z tą interpunkcją!

Krzysztof Gajowiak:
W pierwszym zdaniu koniecznie bym postawił przecinek przed "podobna". To zdanie błaga mnie o przecinek w tym miejscu. ;)
Mnie nie błaga, ale wstawienie go błędem nie będzie. Może być, może nie być. Nie jest tu twardo.
Czy w drugim nie powinno byc przecinka przed "jeszcze"?
Nie, wg mnie nie powinno być. MOŻE być. Ale na siłę trochę. Znów nie jest twardo.

W trzecim – czy po "ognisko" nie należałoby domknąć zdania
podrzędnego?
Domknąć!
W ostatnim nie widzę żadnego uzasadnienia dla tego przecinka.
Tak - tam u mnie nie ma szans :) na przecinek. Ale to też nie jest sztywne; niektórzy lubią sobie oprócz i resztę oddzielić przecinkiem.

Słowem: stąpasz po miękkim gruncie :)
Miłosz M.

Miłosz M. PAD, nadejdzie dzień
sznura

Temat: Co z tą interpunkcją!

Co do 1. zdania: wstawiłbym przecinek. W 3. tyż: może źródło pochodziło sprzed ostatniej reformy? W 2. nie powinno być. W 4. może być, ale nie musi.
Krzysztof Gajowiak

Krzysztof Gajowiak treser liter, słów
hodowca (tak, wiem –
pretensjonalne; o...

Temat: Co z tą interpunkcją!

Łukasz B.:
Nie, wg mnie nie powinno być. MOŻE być. Ale na siłę trochę. Znów nie jest twardo.

No właśnie. I tu się pojawia kluczowe pytanie: DLACZEGO!!! ;))
Czy to nie jest zdanie okolicznikowe czasu?
Tak - tam u mnie nie ma szans :) na przecinek. Ale to też nie jest sztywne; niektórzy lubią sobie oprócz i resztę oddzielić przecinkiem.
Czy to Pan Uzus? ;)) To jest chyba okolicznik tak? A ich się nie oddziela przecież. No, chyba że jednak nie okolicznik. ;)
Słowem: stąpasz po miękkim gruncie :)
Wiem. :)Krzysztof Gajowiak edytował(a) ten post dnia 15.03.10 o godzinie 13:18
Miłosz M.

Miłosz M. PAD, nadejdzie dzień
sznura

Temat: Co z tą interpunkcją!

Krzysztof Gajowiak:

No właśnie. I tu się pojawia kluczowe pytanie: DLACZEGO!!! ;))
Czy to nie jest zdanie okolicznikowe czasu?
Gdyby okoliczniki jednorodne (a więc np. czasu) były w większej ilości i jeden stanowił doprecyzowanie drugiego, to owszem, oddzielamy je przecinkami. Np. "...uszkodziłem w środę, jeszcze zanim zrobiono ze mnie drzewo". A jeśli jest jeden okolicznik lub są niejednorodne, to nie oddzielamy.
Krzysztof Gajowiak

Krzysztof Gajowiak treser liter, słów
hodowca (tak, wiem –
pretensjonalne; o...

Temat: Co z tą interpunkcją!

Miłosz M.:
Gdyby okoliczniki jednorodne (a więc np. czasu) były w większej ilości i jeden stanowił doprecyzowanie drugiego, to owszem, oddzielamy je przecinkami. Np. "...uszkodziłem w środę, jeszcze zanim zrobiono ze mnie drzewo".
Czyli to jest zwykły okolicznik? Ja wychodziłem z założenia, że skoro jest czasownik, to mam do czynienia ze zdaniem okolicznikowym, i stąd moja potrzeba postawienia przecinka.
Co do ostatniego zdania – czy to "oprócz" nie jest okolicznikiem jednak?
Ponadto w "Nowym słowniku interpunkcyjnym.." Podrackiego pod hasłem "oprócz" jest napisane, że daje się przecinek, gdy oddziela wypowiedzenia współrzędne lub wprowadza rozbudowane dopowiedzenia, natomiast w innych przypadkach – nie.
Agnieszka Ewa Brzozowska

Agnieszka Ewa Brzozowska korektorka,
redaktorka

Temat: Co z tą interpunkcją!

1. Spawarka chowa nagle ramiona i gasi plujący acetylenowym ogniem dziób, po czym odjeżdża pod strop podobna do stalowej modliszki.

Spawarka (...), podobna do stalowej modliszki.
--> przy czytaniu intuicyjnie stawia się pauzę przed "podobna", przecinek moim zdaniem być powinien. Inaczej wypada nienaturalnie i ta "podobna" staje się niemal drugim podmiotem.
Pytałam kiedyś prof. J. Podrackiego (autora słownika interpunkcji) o takie konteksty. Rzekł, że można wtedy domniemywać elipsy - opuszczenia czasownika - i traktować tę ostatnią część jako osobne zdanie, ergo wstawić przecinek. Pauza przy czytaniu dowodzi, że "podobna do stalowej modliszki" to nie zastępnik podmiotu, ale właśnie taka ukryta predykacja.;)
2. Wciąż rwie (1) mnie staw skokowy, który uszkodziłem (2) jeszcze zanim zrobiono (3) ze mnie drzewo.

skokowy, który uszkodziłem, jeszcze zanim...
TYLKO z przecinkiem przed "jeszcze", bo ten wyraz zaczyna kolejne zdanie; por. http://so.pwn.pl/zasady.php?id=629773
Są trzy czasowniki, to naprowadza na właściwą interpunkcję.
3. Jeśli zechcesz, by pieśń bogów zapaliła ci ognisko i nie powiesz nic więcej, zapewne uderzy w nie piorun.

...ognisko, i nie powiesz....
TYLKO z przecinkiem, jak wyżej, ta sama zasada.
Zd. nadrz.: "jeśli zechcesz i nie powiesz"
(wtrącenia wydzielamy przecinkami z OBU stron nawet przed "i").
4. Oprócz logiki, rozsądku i zdolności ważenia szans, mamy jeszcze skrupuły.
...szans(,) mamy...
Może być, ale nie musi. Nie wiem, gdzie to czytałam, bo nie mogę teraz znaleźć... Chyba w słowniku Podrackiego.
Agnieszka Ewa Brzozowska

Agnieszka Ewa Brzozowska korektorka,
redaktorka

Temat: Co z tą interpunkcją!

Ponadto w "Nowym słowniku interpunkcyjnym.." Podrackiego pod hasłem "oprócz" jest napisane, że daje się przecinek, gdy oddziela wypowiedzenia współrzędne lub wprowadza rozbudowane dopowiedzenia, natomiast w innych przypadkach – nie.

Właśnie;)
Do nas należy decyzja, czy wyliczenie trzech cech to już rozbudowane dopowiedzenie.
"...uszkodziłem w środę, jeszcze zanim zrobiono ze mnie drzewo".
---> To w żadnym wypadku nie jest okolicznik, bo zawiera czasownik poprzedzony wyrazem "zanim", wprowadzającym zd. podrz.: http://so.pwn.pl/zasady.php?id=629774.Agnieszka Ewa Nowak edytował(a) ten post dnia 15.03.10 o godzinie 14:13
Łukasz M.

Łukasz M. Redaktor, korektor,
copywriter -
eKorekta24.pl

Temat: Co z tą interpunkcją!

Ejże, jakieś herezje tu szerzycie. Uważam, że wątpliwości Krzysztofa są jak najbardziej zasadne, jeśli chodzi o drugie zdanie. Tam musi być przecinek, bo mamy zdanie okolicznikowe czasu! To, że okoliczniki są jednorodne i niejednorodne, nie ma tu nic do rzeczy, bo mamy tu 2 zdania składowe. W zd. pojedynczym - owszem, okoliczniki sprawiają problemy, ale tu jest zdanie okolicznikowe, a nie sam okolicznik!

Co do reszty zdań...

1. Spawarka chowa nagle ramiona i gasi plujący acetylenowym ogniem dziób, po czym odjeżdża pod strop podobna do stalowej modliszki.

Tu się zgadzam, przecinek jest fakultatywny.

3. Jeśli zechcesz, by pieśń bogów zapaliła ci ognisko i nie powiesz nic więcej, zapewne uderzy w nie piorun.

A tu jest bardzo powszechny błąd, czyli brak przecinka przed "i" ;) Zresztą wytłumaczyła to już Agnieszka.

4. Oprócz logiki, rozsądku i zdolności ważenia szans, mamy jeszcze skrupuły.

Teoretycznie nie powinno się wydzielać "Oprócz czegoś" od reszty zdania, ale tak jak mówił Łukasz, bardzo często jednak go się stawia. Ja zdecydowanie odradzam.Łukasz M. edytował(a) ten post dnia 15.03.10 o godzinie 14:09
Agnieszka Ewa Brzozowska

Agnieszka Ewa Brzozowska korektorka,
redaktorka

Temat: Co z tą interpunkcją!

Łukaszu, mam nadzieję, że te "herezje" nie tyczyły się mojego wyjaśnienia, tylko wcześniejszych, popartych własnym przekonaniem, a nie źródłem.;)
Jolanta Chrostowska-Sufa

Jolanta Chrostowska-Sufa Redakcja, korekta,
adiustacja, kampanie
internetowe, zlec...

Temat: Co z tą interpunkcją!

Moje propozycje - już wstawiłam przecinki:
1. Spawarka chowa nagle ramiona i gasi plujący acetylenowym ogniem dziób, po czym odjeżdża pod strop, podobna do stalowej modliszki.

Wstawiłabym przecinek, bo faktycznie ta ostatnia sekwencja wymusza pauzę i sprawia wrażenie dopowiedzenia. Ale jeśli nie byłoby tu przecinka, to zdanie nie byłoby błędne. Można i tak, i tak.

2. Wciąż rwie mnie staw skokowy, który uszkodziłem, jeszcze zanim zrobiono ze mnie drzewo.

Przecinek zdecydowanie przed JESZCZE, to JESZCZE należy już składniowo do następnego segmentu wypowiedzi.

3. Jeśli zechcesz, by pieśń bogów zapaliła ci ognisko, i nie powiesz nic więcej, zapewne uderzy w nie piorun.

Obowiązkowo przecinek po zdaniu, które jest wtrąceniem.

4. Oprócz logiki, rozsądku i zdolności ważenia szans mamy jeszcze skrupuły.
Kategorycznie bez przecinka, ta pierwsza część zdania to okolicznik, a nie zdanie okolicznikowe.

:-)

Pozdrawiam.

Temat: Co z tą interpunkcją!

Jolanta Chrostowska-Sufa:
Moje propozycje - już wstawiłam przecinki:
1. Spawarka chowa nagle ramiona i gasi plujący acetylenowym ogniem dziób, po czym odjeżdża pod strop, podobna do stalowej modliszki.

Wstawiłabym przecinek, bo faktycznie ta ostatnia sekwencja wymusza pauzę i sprawia wrażenie dopowiedzenia. Ale jeśli nie byłoby tu przecinka, to zdanie nie byłoby błędne. Można i tak, i tak.

2. Wciąż rwie mnie staw skokowy, który uszkodziłem, jeszcze zanim zrobiono ze mnie drzewo.

Przecinek zdecydowanie przed JESZCZE, to JESZCZE należy już składniowo do następnego segmentu wypowiedzi.

3. Jeśli zechcesz, by pieśń bogów zapaliła ci ognisko, i nie powiesz nic więcej, zapewne uderzy w nie piorun.

Obowiązkowo przecinek po zdaniu, które jest wtrąceniem.

4. Oprócz logiki, rozsądku i zdolności ważenia szans mamy jeszcze skrupuły.
Kategorycznie bez przecinka, ta pierwsza część zdania to okolicznik, a nie zdanie okolicznikowe.

:-)

Pozdrawiam.

Podpisuję się pod tą wypowiedzią;)
Krzysztof Gajowiak

Krzysztof Gajowiak treser liter, słów
hodowca (tak, wiem –
pretensjonalne; o...

Temat: Co z tą interpunkcją!

Agnieszka Ewa Nowak:
Do nas należy decyzja, czy wyliczenie trzech cech to już rozbudowane dopowiedzenie.
Ale w tym konkretnym przypadku nie jest to chyba dopowiedzenie, skoro nie stoi na końcu zdania?
Wszystkim pięknie dziękuję za opinie. Trochę jestem mądrzejszy, ale nie do końca, bo jednak rozbieżności w Waszych wypowiedziach są.
Łukasz M.

Łukasz M. Redaktor, korektor,
copywriter -
eKorekta24.pl

Temat: Co z tą interpunkcją!

Agnieszka Ewa Nowak:
Łukaszu, mam nadzieję, że te "herezje" nie tyczyły się mojego wyjaśnienia, tylko wcześniejszych, popartych własnym przekonaniem, a nie źródłem.;)

Tak, oczywiście. Zdziwiłem się po prostu, że chłopacy dopuszczają jakąś dowolność w drugim zdaniu.

Krzysztofie, owszem, dopowiedzenia nie mogą rozpoczynać zdania (przynajmniej ja sobie nie wyobrażam takiej sytuacji). Nad przecinkiem można by się zastanawiać, gdyby odwrócić szyk zdania: "Mamy jeszcze skrupuły, oprócz logiki, rozsądku i zdolności ważenia szans". Wówczas interpunkcja - wg mnie - może być dwojaka, a lepsza wydaje się nawet ta z przecinkiem, które wydziela właśnie dopowiedzenie. Choć, Bogiem a prawdą, to taki szyk zdania jest trochę dziwny w tym wypadku ;)
Krzysztof Gajowiak

Krzysztof Gajowiak treser liter, słów
hodowca (tak, wiem –
pretensjonalne; o...

Temat: Co z tą interpunkcją!

Dlatego jeszcze poproszę Łukasza i Miłosza o uzasadnienie dotyczące możliwego braku przecinka w drugim zdaniu. Skoro kilka osób dopuszcza taką możliwość, to budzą się we mnie wątpliwości.
I drugie ważne pytanie – co z tym opróczem? ;) Skoro jest taka praktyka (przynajmniej wśród części osób piszących), to mamy do czynienia z uzusem, prawda? Czy uzus sprawia, że nie mam juz do czynienia z błędem? Mówiąc inaczej – czy jako korektor mam prawo takie zdanie poprawić czy też mam uznać, że jest to dopuszczalna, równorzędna możliwość, a – co za tym idzie – zostawić tak, jak jest?

Następna dyskusja:

zabawa z interpunkcją




Wyślij zaproszenie do