Anna Kowalska

Anna Kowalska Organizator, Forum
Kina Europejskiego
Cinergia

Temat: Przekleństwo pytań pozbawionych odpowiedzi. „Imperatyw”...



Przekleństwo pytań pozbawionych odpowiedzi. „Imperatyw” K. Zanussi.

„Imperatyw” Krzysztofa Zanussiego to film nietypowy… Czarno-biały (oprócz ostatniej sceny), ascetyczny, bardzo oszczędny w środkach, może wydawać się przestarzałym zabytkiem, którego stylistyki nie powinno się współcześnie wykorzystywać. Zarówno wizualnie, jak i treściowo film Zanussiego przypomina nieco „Pi” Darrena Aronofsky’ego (twórcy „Requiem dla snu” oraz oskarowego „Czarnego łabędzia”).

Film ukazuje dzieje Augustyna, młodego intelektualisty o idealistycznych poglądach. Jego życie jest spokojne i ustatkowane – jest profesorem matematyki na jednym z zachodnioniemieckich uniwersytetów, ma piękną narzeczoną – Ivonne. Pochodzi z bogatej rodziny, obce mu są kłopoty finansowe. Sielanka kończy się, gdy zaczyna zastanawiać się nad celem własnej egzystencji. Popadając w stany neurozy bezskutecznie poszukuje pomocy u teologa i prawosławnego kapłana. Opuszczają go bliscy. Pytania bez odpowiedzi doprowadzają go w końcu do świętokradztwa i okaleczenia samego siebie.

„Imperatyw” w roku jego premiery (1982) był przyjęty bardzo dobrze – został uhonorowany Nagrodą Specjalną Jury na MFF w Wenecji. Był w wybitnym przykładem „kina moralnego niepokoju”. Film jest koprodukcją Francji, RFN oraz Włoch. W rolach głównych występują w nim przyszłe gwiazdy „Długiej rozmowy z ptakiem”: Robert Powell i Brigette Fossey. Podobnie jak w większości dzieł Zanussiego ekipa aktorska jest bardzo zróżnicowana narodowościowo, najsilniej w pamięci zapada Leslie Caron oraz Zbigniew Zapasiewicz.

W „Imperatywie” Krzysztof Zanussi potwierdza kunszt europejskiego twórcy filmowego. Swym widzom oferuje wielki film o kondycji człowieka żyjącego w latach 80-tych XX wieku.