Temat: Czuły barbarzyńca

Debiut duńskiego reżysera Nicolo Donato – Braterstwo, pokazywany na tegorocznym Forum Kina Europejskiego w ramach Konkursu na Najlepszy Debiut Europejski, od dnia swej premiery wzbudzał spore kontrowersje. Na festiwalu filmowym w Rzymie został zauważony przez Milosa Formana i uhonorowany najwyższą nagrodą. Z drugiej jednak strony spotkał się z krytyką części widzów, między innymi z powodu rzekomej wtórności w opowiadaniu historii, powielaniu schematu znanego chociażby z Tajemnicy Brokeback Mountain Anga Lee, czy Oczu szeroko otwartych Hauma Tabakmana. Nawet jeśli w tych zarzutach tkwi odrobina prawdy, to warto Braterstwo zobaczyć i skonfrontować się z historią młodego rekruta neo-nazistowskiej grupy.

Lars, młody dobrze rokujący wojskowy, w najmniej spodziewanym momencie dostaje ultimatum z powodu rzekomego homoseksualizmu, w wyniku czego jego kariera zostaje gwałtownie przerwana. Traci wszystko, zostaje sam. Wraca do rodzinnego domu, nie potrafi odnaleźć się w nowej sytuacji. Przypadkowo spotyka przedstawicieli neo-faszystowskiej organizacji i mimo początkowego sceptycyzmu decyduje się jednak przystać do partii. W grupie znajduje uznanie i szacunek. Jego potrzeba akceptacji i solidarności zostaje zaspokojona. Pytanie tylko, za jaką cenę...

Braterstwo to jakby dwie oddzielne, zazębiające się historie. Film socjologiczno-społeczny i melodramat w jednym. Pierwsza płaszczyzna to portret neofaszystowskiego środowiska młodych Duńczyków, demaskujący hipokryzję ich ideologii i pokazujący mechanizmy działania. Ten aspekt wydaje się tym bardziej interesujący w obliczu współczesnych antyimigracyjnych nastrojów w Europie. Bądź co bądź jest to obraz współczesnej Skandynawii, co nabiera dodatkowego znaczenia, gdy ma się w pamięci niedawny zamach terrorystyczny w Norwegii. Wraz z rozwojem akcji ta warstwa filmu schodzi na dalszy plan. Wyeksponowana zostaje natomiast relacja dwóch głównych bohaterów: Larsa i Jimmy‘ego. Początkowy dystans i niechęć zmienia się stopniowo we wzajemną fascynację. Sytuacja tragiczna, ponieważ miłość homoseksualna jest absolutnie wykluczona w szeregach skinheadów. Fakt ten zdaje się tylko pogłębiać ich więź.

Nicolo Donato udało się bardzo subtelnie pokazać związek Larsa i Jimmy‘ego, co po części jest też zasługą doskonałego aktorstwa. Obraz w Braterstwie jest surowy, wręcz naturalistyczny. Niewiele w nim muzyki. Mimo to aż tętni od emocji. Doskonale ukazana została czułość, rodząca się powoli między dwojgiem mężczyzn. Budowana głównie w zbliżeniach, widoczna w drobnych gestach, mimice twarzy. Jednocześnie filmowi nie brakuje erotycznego napięcia, balansującego momentami… na granicy brutalności.

Braterstwo reż. Nicolo Donato, Dania 2010

al