Temat: Wywiady on-line - W jakiej formie najlepiej?
Poniewaz jestem praktykiem, nie teoretykiem, troche to trwalo, ale znalazlem DEFINICJE wywiadu:
wywiad to:
- nazwa gatunku multimedialnego o charakterze informacyjnym lub publicystycznym,
- metoda zbierania informacji
Pierwszy wywiad przeprowadzony był przez Jamesa Gordona Benetta w 1835r. na łamach New York Herald, jego rozmówcą był poczmistrz Bufallo.
Na przełomie XIX i XXw. Wywiad stał się rodzajem gry salonowej za sprawą Marcela Prousta, nie miał większego znaczenia w prasie politycznej.
Wywiad – rozmowa przeprowadzona przez dziennikarza lub dziennikarzy z osobą która się czymś wyróżnia, jest autorytetem w jakiejś dziedzinie.
Wywiadem nie jest sonda uliczna ani dyskusja (odniesienie do jednego wyrażenia zarysowanego problemu). Treścią wywiadu z jedną osobą jest wiele tematów.
Dyskusja cechuje się jednym wiodącym tematem.
Wywiad -cechy gatunkowe:
- musi być przeprowadzony z osobą czymś się wyróżniającą , będącą autorytetem w jakiejś dziedzinie
- treścią wywiadu powinny być rzeczy ciekawe, nowe i aktualne
- omawiane problemy są sprawdzalne, a tym samym właściwe
- odpowiedzi powinny mieć piętno.
Odmiany (ze względu na sposób przekazu):
- bezpośredni przed audytorium
- prasowy
- radiowy i telewizyjny (improwizowane, spontaniczne, robione na żywo, nagrywane i poddawane obróbce)
- wywiad wmontowany w inną wypowiedź dziennikarską (artykuł, esej) ze względu na konstrukcję i osobę respondenta
- wywiad montaż (sklejanie części wywiadu)
- wywiad z samym sobą (publicystyczny)
- wywiad bez wyodrębnionych pytań
- wywiad rzeka (publicystyczny, np.; J. Rolicki „Przerwana Dekada”)
Stylistyka i treść pytań:
Wszystkie te elementy zależą w pierwszej kolejności od adresata. Autor wywiadu musi brać pod uwagę takie elementy jak np.: płeć ( inna stylistyka jest w pismach kobiecych);
Wiek, wykształcenie (wywiady w prasie opinii bardziej wszechstronne); zawód ,wyznanie, (prasa i programy religijne publikują wywiady które zawsze w jakimś stopniu nawiązują do sfery sacrum; zainteresowanie- media które zajmują się programami hobby, internetowe strony tematyczne kierują swój przekaz do konkretnych grup; narodowość lub przynależność etniczna, orientacja seksualna.
Pytania w wywiadzie poza sytuacjami spontanicznymi, kiedy nie da się przewidzieć pytań, cel wywiadu i jego układ powinny być przedmiotem wcześniejszych przemyśleń. Można wybrać wariant chronologiczny jeśli chce przedstawić sylwetkę swego rozmówcy albo problemowy jeśli zależy mu na poznaniu poglądów respondenta.
Możliwy jest układ mieszany chronologiczno-problemowy.
Pytania w wywiadzie:
- ważna jest dbałość o spójność pytań, unikanie dygresji, powtarzania się
- w dłuższych formach wielowątkowych dla całości wypowiedzi istotne są tzw. pytania zwrotne które pozwalają na podsumowanie rozpatrywanej kwestii i płynne przejście do kolejnego pytania.
Przeciwieństwem pytań zwrotnych są pytania zaskakujące oderwane od toku dyskusji, oczywiście jeśli nie będzie się ich stosować w nadmiarze, wszystko zależy od respondenta
od jego temperamentu , refleksu .Zbędne są pytania na które odpowiedz wydaję się oczywista co zdarza się w krótkich wywiadach sportowych.
Zdarza się że powtarzanie pytań jest formą wymuszenia na respondencie wypowiedzi.
Interakcje w wywiadzie:
- dziennikarz –pośrednik występuje między respondentem a odbiorcą, zadaje pytanie rejestruje odpowiedz (krótkie wywiady o charakterze informacyjnym)
- Pośrednik –pomocnik, dziennikarz nie tylko pośredniczy, ale stara się żeby respondent wypadł lepiej niż mógłby wypaść, występuje najczęściej kiedy dziennikarz lubi człowieka i chce by tak się stało. Czasem respondent sobie nie radzi dlatego trzeba mu trochę pomóc.
Inicjatywę trzyma dziennikarz, on jest panem sytuacji.
- autorytet- uczeń, dziennikarz przyjmuje postawę nie znającego tematu, jest w defensywie, stwarza wrażenie zafascynowanego osobowością respondenta i jego pytaniami, może to być sytuacja kiedy dziennikarz jest niedoświadczony, może być tak że dziennikarz specjalnie się tak zachowuje, nazywa się to „wywiadem na kolanach” (Piłsudski)
Pytania są krótkie i rzadkie, dominują długie wypowiedzi.
- partner –ekspert dziennikarz staje się równorzędnym partnerem, a nawet stroną dominującą, może to wynikać z zawodowej perfekcji, jest przygotowany znakomicie, może to być wykazanie przy tym niewiedzy i braku kompetencji odpowiadającego. Dochodzi do naruszenia równowagi w dyskusji na korzyść dziennikarza.
- partner reprezentant opinii publicznej, dziennikarz wzmacnia swoją pozycję występując jako reprezentant opinii publicznej. Respondenta stawia pod ścianą. Wtrąca zwroty „Opinia publiczna jest zaniepokojona” lub „Nasz społeczność chciałaby wiedzieć”.
Patologia w wywiadzie:
- ustawienie rozmówcy pod z góry zamierzoną tezę. Respondent przedstawiony jako osoba o negatywnych cechach charakteru.
- ton mentorski –syndrom misyjności mediów, pouczenie respondenta, traktowanie go z góry
- klimat przesłuchania prokuratorskiego –natrętnie powtarzanie pytań „łapanie za słówka”
;)
Jakos mi to wszystko nie pasi do zadania kilku pytan przez telefon czy... mailem ;)
пропозиції роботи
