Temat: Śląsk? Korzenie?
z cyklu Śląsk na poziomie
w Muzeum Śląskim w Katowicach
Stare miasta – nowi ludzie
Gliwice, Zabrze i Bytom po 1945 roku
19.01.2011 godz. 18.00
Bogusław Tracz
Instytut Pamięci Narodowej, Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej w Katowicach, Referat Badań Naukowych
Można śmiało pokusić się o tezę, że rok 1945 był kluczowy w historii Górnego Śląska w dwudziestym stuleciu. Niemieckie przygotowania do obrony, ucieczka i ewakuacja części mieszkańców, a wreszcie wkroczenie Armii Czerwonej w styczniu 1945 r., uruchomiły lawinę wydarzeń, które przesądziły o losach Górnoślązaków i regionu. Kolejne miesiące przyniosły nie mniej trudne, a często tragiczne wydarzenia: deportacja mężczyzn na Wschód, weryfikacja narodowościowa i wysiedlenie mieszkańców będących Niemcami bądź jedynie uznanych za Niemców. Ich miejsce zajęli Polacy wypędzeni ze wschodnich województw Rzeczpospolitej, oraz przybysze z Polski centralnej. Wielkie narodowościowe „puzzle”, w którym brakowało większości elementów, było praktycznie nie do ułożenia.
Zetknięcie ze sobą ludzi ukształtowanych w odmiennych kręgach kulturowych, o diametralnie innym habitusie, zwyczajach, na domiar doświadczonych okropnościami wojny i tragedią tułaczki, niosło za sobą liczne problemy, a nierzadko generowało konflikty. O ile we wschodniej, polskiej części Górnego Śląska wojna jedynie na kilka lat przerwała integrację tych ziem z państwem polskim, o tyle miasta leżące przed 1939 r. w granicach Niemiec znalazły się w zupełnie nowej rzeczywistości. Przemiany, do jakich doszło w Bytomiu, Gliwicach i Zabrzu, były znacznie większe i diametralnie odmieniły te trzy miasta, choć przez lata próbowano udowadniać, że w zasadzie „nic się nie stało”.
Jak wyglądała ta przemiana? Z jakimi problemami przyszło borykać się starym i nowym mieszkańcom górnośląskiego Trójmiasta?
Wstęp: 3,5 zł.
http://www.muzeumslaskie.pl/edukacja-slask-na-poziomie...