Temat: Prawnik radzi: Czy wolno zamieszczać recenzje prasowe...

Na łamach „Gazety Prawnej” mecenas Joanna Hetman-Krajewska w odpowiedzi na pytania czytelników udziela porad prawnych z zakresu ochrony praw autorskich.
„Prowadzimy sklep internetowy, w którym m.in. sprzedajemy książki. By uatrakcyjnić naszą ofertę, chcemy zamieszczać przy oferowanych książkach ich recenzje ukazujące się w prasie (ewentualnie fragmenty tych recenzji). Czy możemy robić to bez zgody osoby uprawnionej?
Recenzja książki jest utworem w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej: pr. aut), czyli podlega prawnoautorskiej ochronie. Oznacza to, że co do zasady każda forma korzystania z recenzji będzie wymagała zgody uprawnionego - dziennikarza, który ją stworzył albo wydawcy pisma, w którym się ukazała. Można rozważać, czy internetowe korzystanie z recenzji książek można rozpatrywać jako korzystanie z chronionych utworów w ramach dozwolonego użytku, Wchodziłyby tu w grę dwa przypadki dozwolonego użytku - przywilej na rzecz mediów, o którym mowa w art. 25 pr. aut. oraz prawo cytatu uregulowane w art. 29 pr. aut. Należy jednak pamiętać, że każdy przypadek dozwolonego użytku należy interpretować ściśle, bez sięgania po interpretację rozszerzającą. W ramach art. 25 pr. aut. wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radio, telewizji oraz Internecie:
1. Już rozpowszechnione sprawozdania o aktualnych wydarzeniach, aktualne artykuły na temat polityczne, gospodarcze i religijne oraz aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie,
2. Krótkie wyciągi ze sprawozdań i artykułów, o których mowa powyżej,
3. Przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych,
4. Mowy publiczne,
5. Krótkie streszczenia rozpowszechnionych utworów.
Należy pamiętać, że wskazane możliwości korzystania z chronionych utworów bez zezwolenia uprawnionego mogą odbywać się jedynie w celach informacyjnych. Zamieszczanie recenzji książek w księgarni internetowej nie ma zaś charakteru czysto informacyjnego, a komercyjny (ten cel dominuje w tym przypadku). Dlatego już choćby z tego względu nie ma możliwości korzystania na tej podstawie z recenzji.
Co do prawa cytatu, o którym mowa w art. 29 ust. 1 pr. aut., przywilej ten zezwala na przytaczanie w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości. Zamieszczanie recenzji książek na stronach sklepu internetowego z pewnością nie wypełnia żadnego z tych celów. Można mieć też wątpliwości czy sklep internetowy można traktować jako utwór stanowiący samoistną całość. Z tego względu na postawione pytanie należy udzielić odpowiedzi negatywnej. Takie działanie wymaga bowiem zgody osoby autorsko uprawnionej” – czytamy w dzisiejszym wydaniu „Gazety Prawnej”.
pw "Gazeta Prawna"