Maria Zofia Tomaszewska www.edumuz.pl
Temat: Dlaczego rosyjska literatura jest lepsza od zachodniej?
a rosyjskie szaleństwa są zdrowsze od zachodniej autodestrukcji –Oldze Martynienko z "Moskowskih Nowosti" opowiada na to pytanie pisarka Tatiana Tołstoj.Olga Martynienko: Nie wiem, jak dla Amerykanów, ale dla mnie antyutopia “Kyś”, w której pisze pani, z jakim trudem ludzie po Wielkim Wybuchu odzyskują człowieczeństwo, nadal pozostaje aktualna. Historia Rosji rozwija się skokami: raz do przodu, a raz do tyłu, po czym znowu trzeba odbudowywać to, co zostało utracone. O 1917 roku pamiętają wszyscy, ale spójrzmy jeszcze dalej wstecz: po XI–XII wieku oświecona, wykształcona Ruś stoczyła się w przepaść. Z czyjej winy? Może za sprawą klimatu i położenia geograficznego?
Tatiana Tołstoj: Na to pytanie nikt jeszcze nie znalazł odpowiedzi. Uważam, że należy przyjrzeć się poglądom Lwa Gumilowa. To idee wewnętrznie sprzeczne, żadna z nich nie jest prawdą objawioną, zawierają jednak ten element szaleństwa, w którym jest geniusz.
Droga, którą idziecie, jest słuszna – twierdzi Gumilow. Pisze o pasji życia i kultury.
Olga Martynienko: Ale wedle Gumilowa ta jest charakterystyczna tylko dla młodych nacji.
Tatiana Tołstoj: W XI- XII wieku Ruś była młoda. Naród dopiero się tworzył, wkrótce dostaliśmy jeszcze "tatarską szczepionkę", która oderwała nas od Europy Zachodniej.
Zresztą nie wiadomo: może wcale nie zroślibyśmy się z Europą, nawet gdyby Tatarzy nie najechali Rusi., A co się działo w historii Słowian wcześniej, tego nie wie żadna źywa dusza. Ledwie pojawiły się jakieś pierwociny Rusi, od razu przybyli Waregowie i przynieśli swoje, a zaraz potem, zanim szczepionks od Waregóe została przyjęta, przyszli Tatarzy. Rosyjska dusza jest rozpięta między Wscgodme a Zachodem. Dlatego potrafimy reagować żywo na wszystko, co dzieje się na świecie. Inaczej mówiąc; to nasza narodowa schzofrenia. Glowa z jednej parafii, a do tego nogi z drugiej. W kodzie genetycznym są zapewne zapisane preferencje kulturowe i temperament, a nawt predyspozycje do takiego, a nie innrgo zawodu...
Kilka słów o Rozmówczyni:
Tatiana Tołsto,j rocznik 1951. Pisarka, ale też gwiazda talk-show „Szkoła obmowy”.
Mimo ilościowo niewielkiego dorobku - około 20 opowiadań, powieść i tom publicystyki - uznawana za jedną z ważniejszych postaci współczesnej literatury rosyjskiej. Za powieść Kyś (w Polsce wydana przez Znak) otrzymała w 2000 roku prestiżową nagrodę "Triumf" (i 50 tys. dol. od oligarchy-emigranta Borysa Bieriezowskiego). Wnuczka pisarza Aleksego Tołstoja, matka dwóch synów.
Pełna wersja artykułu dostępna w aktualnym wydaniu "Forum" nr. 34/2007.
(Za http://tygodnikforum.pl)