Temat: 14 sierpnia...

...2004 zmarł  Czesław Miłosz, polski prawnik i dyplomata, poeta, prozaik, eseista, historyk literatury, tłumacz; w latach 1951–1989 na emigracji, do 1960 we Francji, następnie w Stanach Zjednoczonych; w Polsce do 1980 obłożony cenzurą; laureat Neustadt International Prize for Literature (1978) i literackiej Nagrody Nobla (1980); profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley i Uniwersytetu Harvarda; w 1993 powrócił do kraju, członek Polskiej Akademii Umiejętności, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, odznaczony Orderem Orła Białego; pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce. W opinii międzynarodowej krytyki jak i współczesnych mu poetów (dość wspomnieć Josifa Brodskiego), twórczość poetycka Miłosza to jedno z najbardziej znaczących zjawisk naszej literackiej współczesności.

Wiersze Czesława Miłosza są intelektualne, a metafory jakich używa – sugestywne. Jego twórczość z lat 30., przed II wojną światową jest przesycona katastrofizmem. Dominuje w niej rozmach, metaforyczność, rytmiczność, wizje apokalipsy.

Wiersze pisane podczas wojny nie mają już w sobie tyle patosu. Są znacznie mniej ozdobne. Poeta stawia na komunikatywność wiersza – na zrozumiałość zawartych w nim treści filozoficznych i intelektualnych. Część z tych wierszy poświęca Miłosz okupowanej Warszawie (Miasto, Błądząc), w której spędził prawie cały okres wojny. W twórczości Miłosza przypadającej na okres wojny da się również zauważyć świadome odchodzenie od tematyki wojennej. Znajdziemy wiersze opisujące zwykłe piękno świata, który – mogłoby się wydawać – nigdy nie zaznał wojny. Tak jest w wierszach Piosenka pasterska, czy Świat – poema naiwne z 1943 r.

Po wojnie poeta podjął tematykę bardziej filozoficzną. Szczególnie upodobał sobie formę traktatu. W wydanym w tomie Światło dzienne Traktacie moralnym piętnuje zanik wartości, krytykuje brak moralności i wskazuje na to, co jego zdaniem, należałoby zmienić w ludzkiej mentalności. W 1957 r. napisał Traktat poetycki pokazujący polską historię, kulturę i mentalność ludzi z czasów Młodej Polski. W tomie Druga przestrzeń (2002 r.) znalazł się Traktat teologiczny, w którym Miłosz rozważa problem tajemnicy wiary.

Oprócz wielu poezji Czesław Miłosz napisał także eseje, najważniejszy z nich to Zniewolony umysł- do dziś uważana za wybitną próba naukowej analizy działania propagandy komunistycznej. (inne eseje to Rodzinna Europa, Ziemia Ulro, Ogród nauk), powieści (Dolina Issy) oraz dziennik (Rok myśliwego).

Miłosz po zerwaniu swoich związków z komunistycznymi władzami wyrażał w swej twórczości niechęć i krytykę w stosunku do PRL, często piętnował polski nacjonalizm, krytykował tradycyjny polski katolicyzm – określany przez siebie ciemnogrodem.

Dzieła:
Kompozycja (1930)
Podróż (1930)
Poemat o czasie zastygłym (1933)
Trzy zimy (1936)
Obrachunki
Wiersze (1940)
Pieśń niepodległa (1942)
Ocalenie (1945)
Traktat moralny (1947)
Zniewolony umysł (1953)
Zdobycie władzy (1953)
Światło dzienne (1953)
Dolina Issy (1955)
Traktat poetycki (1957)
Rodzinna Europa (1958)
Kontynenty (1958)
Człowiek wśród skorpionów (1961)
Król Popiel i inne wiersze (1961)
Gucio zaczarowany (1965)
Widzenia nad zatoką San Francisco (1969)
Miasto bez imienia (1969)
Prywatne obowiązki (1972)
Gdzie słońce wschodzi i kędy zapada (1974)
Ziemia Ulro (1977)
Ogród nauk (1979)
Hymn o perle (1982)
Nieobjęta ziemio (1984)
Kroniki (1987)
Dalsze okolice (1991)
Zaczynając od moich ulic (1985)
Metafizyczna pauza (1989)
Poszukiwanie ojczyzny (1991)
Rok myśliwego (1991)
Na brzegu rzeki (1994)
Szukanie ojczyzny (1992)
Historia literatury polskiej (1993)
Legendy nowoczesności (1996)
Życie na wyspach (1997)
Piesek przydrożny (1997)
Abecadło Miłosza (1997)
Inne abecadło (1998)
Zaraz po wojnie. Korespondencja z pisarzami 1945-1950 (1998)
Wyprawa w dwudziestolecie (1999)
To (2000) – tomik poetycki (Książka otrzymała laur Śląskiego Wawrzynu Literackiego za 2000 r.)
Orfeusz i Eurydyka (2003)
O podróżach w czasie (2004)
Spiżarnia literacka (2004)
Wiersze ostatnie (2006)
Przypowieść o maku
Ojciec objaśnia
Z okna
Ryba
Przekłady Biblii (1977-1989)

---

... w 1956 zmarł Bertolt Brecht, niemiecki pisarz, dramaturg, teoretyk teatru, inscenizator i poeta. Urodził się w roku 1898. W swej twórczości realizował konsekwentnie zadania sztuki zaangażowanej; wyraziciel anarchistycznego buntu przeciw niemieckiemu mieszczaństwu i wojnie, później podjął działalność polityczną na rzecz ruchu komunistycznego; po wojnie nade wszystko jako wielki praktyk teatru. Do repertuaru świat. weszły m.in. sztuki: Człowiek jak człowiek (1926), Opera za 3 grosze (1928), Strach i nędza III Rzeszy (1938) i in.

---

... w 1921 urodziła się Julia Hartwig, poetka, eseistka, tłumaczka, autorka książek dla dzieci. Autorka zaledwie kilku tomów wierszy, które pozwoliły jej jednak zająć ważne miejsce w krajobrazie polskiej współczesnej literatury. Nie poddająca się jednoznacznym zaszeregowaniom, zajmuje miejsce osobne, nie ulegając twórczym modom i snobizmom.

Jednym z wyznaczników jej poezji jest niechęć do przyjęcia całościowej wizji świata, jednej tonacji emocjonalnej. W swych subtelnych, wyrafinowanych (choć jednocześnie zawsze dążących do bycia zrozumiałymi dla czytelnika) utworach niejednokrotnie łączy przeciwieństwa. Powadze przeciwstawia ironię, rozpaczy - ekstatyczną radość istnienia. Wiersze rozwijające oniryczne, pełne obrazów wizje sąsiadują z umiejętnym przywołaniem konkretu czy na poły mistycznym rozbłyskiem, ukazującym wewnętrzną strukturę widzialnej rzeczywistości. Kryje się za tym intelektualna dojrzałość, wiedza o tym, iż bogactwa danego nam świata, w jego jasnych i ciemnych obszarach, nie sposób sprowadzić do jednej formuły, osądu, programu.

Posługuje się zazwyczaj formą dopracowaną i "uspokojoną", unikającą chaosu i przypadkowości. Jest jednym z nielicznych polskich poetów mistrzowsko posługujących się prozą poetycką, poeme en prose. Na ten fakt miał zapewne wpływ jej wieloletni związek z literaturą francuską. Hartwig tłumaczyła m.in. utwory Apollinaire'a, Rimbauda, Maxa Jacoba, Cendrarsa i Supervielle'a, opublikowała monografie Apollinaire'a i Gerarda de Nerval. Jest też autorką przekładów z języka angielskiego, zwieńczonych w 1992 roku obszerną antologią OPIEWAM NOWOCZESNEGO CZŁOWIEKA. Antologia poezji amerykańskiej, przygotowaną wraz z nieżyjącym już Arturem Międzyrzeckim, poetą, prywatnie mężem Julii Hartwig.

Wielokrotnie przebywała na stypendiach we Francji i Stanach Zjednoczonych, otrzymała liczne nagrody, m.in. Fundacji A. Jurzykowskiego, Thornton Wilder Prize przyznawaną przez Translation Center at Columbia University, austriacką nagrodę poetycką im. Georga Trakla. Mieszka w Warszawie.

---

... w 1867 urodził się Artur Oppman, poeta polski okresu Młodej Polski pisujący pod pseudonimem Or-Ot. Zyskał popularność utworami poetyckimi poświęconymi starej Warszawie oraz tradycji walk zbrojnych o niepodległość. Pisał też utwory dla dzieci i młodzieży, wspomnienia. Zmarł w roku 1931.