Temat: Filmy Yoko Ono towarzyszące wystawie "FLY" w KINO.LABie CSW

07/10/2008 - 13/10/2008 : Filmy Yoko Ono towarzyszące wystawie "FLY"

Twórczość filmową Yoko Ono trudno zaszufladkować, podobnie jak jej twórczość w ogóle.
Film, a zwłaszcza film eksperymentalny, na swój sposób odzwierciedla „rewolucje” w sztukach wizualnych - tendencje minimalistyczne, antysystemowe, opór przeciw instytucji - to wszystko odbiło się jak odcisk na taśmie celuloidowej, często wychodząc poza jej „ramy” i „klatki” (angielski termin „frame” zawiera w sobie oba znaczenia).

Yoko Ono, stojąc na obrzeżu głównych nurtów sztuki współczesnej, Fluxusu, minimalizmu, czy konceptualizmu (a raczej między nimi, czerpiąc ze wszystkich) również w filmie wykazała zainteresowanie raczej trawestacją, czy marginesem, kina strukturalnego, rozszerzonego, poetyckiego, wszelkich odmian filmu eksperymentalnego.

Swoistą odmianą dokumentu poetyckiego spod znaku Jonasa Mekasa, jest film „Bottoms” („Pupy”) w gruncie rzeczy (zdawkowych, nie da się ukryć) portrety trzystu sześćdziesięciu pięciu osób. Zdaniem Yoko to „petycja za pokojem”. Co za przewrotny – albo raczej od-wrotny – dokumentalizm!

Dosadniej zaangażowane są dwa filmy zrealizowane z Johnem Lennonem, takie jak „Bed-in”, który jest prostą rejestracją siedmiu dni z życia pary. Siedmiu dni, które postanowili spędzić nie wychodząc z pokoju hotelowego, by zwrócić uwagę na okrucieństwa wojny w Wietnamie. Niedaleka stąd droga do „Two Virgins”, portretu podwójnego Ono i Lennona, a od nich do „Screen Tests” Warhola, w których aktorzy-amatorzy ze słynnej Factory „grają” siebie samych.

Dalsze analogie z aktywnością filmową Warhola, której nie sposób nie przywołać, wykazuje film „Erection”. Mógłby być to kolejny, po „Sleep” i „Eat”, film obiektywnie i beznamiętnie rejestrujący podstawowe czynności organizmu, taką jak spanie, jedzenie, czy raczej czynność dwóch organizmów jak w „Blow Job”. Poczucie humoru Yoko kazało jej jednak przesunąć akcent w stronę „Empire” (które w ciągu ponad ośmiu godzin w czasie rzeczywistym, w jednym ujęciu, ukazywało Emipre State Building) i filmowanych eksperymentów z dziedziny land-artu Gordona Matty-Clarka. Dwudziestominutowy film ukazuje kolejne etapy budowy jednego z londyńskich hoteli.

Podobną humorystyczną zabawą jest „Apotheosis” – wstąpienie do nieba Ono i Lennona w balonie. Tak jak „Bed-in” świadomie wykorzystuje sławę jego bohaterów do walki politycznej, tak „Rape” (również z 1969 roku) – odwrotnie – mówi o ciężarze sławy i poczuciu zagrożenia płynącego z wszechobecności kamer, paparazzich i przemocy psychologicznej, której ofiarą stają się celebrities. Voyerystyczna kamera śledzi na ulicach Nowego Jorku modelkę. Z na pozór niewinnej ciekawości dochodzi w sumie do gwałtu na jej prywatności. W pewien sposób film ten jest dramatyczną antycypacją losu Johna Lennona.

To, jak życie i twórczość Yoko Ono stanowią jedność, widać nie tylko w filmach jej autorstwa, ale także w filmach o niej i Lennonie. Jednym z lepszych jest, powstały w 2007 roku (podobno pod „kontrolą” Yoko Ono), dokument „Ameryka kontra John Lennon”, który uzupełnia retrospektywę, towarzyszącą wystawie „Fly”.

PROGRAM FILMOWY (filmy w języku angielskim):

YOKO ONO. PROGRAM I: The Museum of Modern Art Show, USA 1971, 7’/ No.4 Bottoms, USA 1966, 80’
7.10., wtorek, godz. 20.00 oraz 10.10., piątek, godz. 20.00

YOKO ONO. PROGRAM II: Two Virgins, USA 1968, 19’ / Bed-In, USA 1969, 61’ / Apotheosis, USA 1970, 18’
8.10, środa, godz. 20.30 oraz 11.10., sobota, godz. 20.00

YOKO ONO. PROGRAM III: Erection, USA 1971, 20’/ Rape, USA 1969, 77’
9.10., czwartek, godz. 20.30 oraz 11.10., sobota, godz. 22.00

Ameryka kontra John Lennon(The US vs. John Lennon), reż. David Leaf, USA 2006, 96’
10.10., piątek, godz. 21.30 oraz 13.10., poniedziałek, godz. 19.00

Bilety: 6-10 pln.

KINO.LAB CSW
Zamek Ujazdowski, ul. Jazdów 2

http://www.kinolab.art.pl