konto usunięte
Temat: Poetyckie środki wyrazu
Poetyckie środki wyrazu, zwane też inaczej "środkami ekspresji" lub "środkami stylistycznymi" w poezji, czynią ją tym, co odróżnia od innych rodzajów wypowiedzi. Najczęściej wymienia się przenośnię (metaforę) oraz porównanie. Poezja klasycznai klasycystyczna były bardziej bogate w środki wyrazu: anafora, apostrofa, metonimia, elipsa, oksymoron, hiperbola, peryfraza - to tylko niektóre z nich. Ale i współczesna poezja, która w swej budowie często przypomina prozę, zawiera różne środki stylistyczne, nieraz nawet tak klasyczne, jak: rym i rytm. Myślę, że warto je poznać, omówić, podać charakterystyczne przykłady oraz podyskutować o tym. Temat powinien zainteresować nie tylko osoby piszące wiersze, ale również tych czytelników, którzy czytają i chcieliby czytać poezję w sposób bardziej wnikliwy i dociekliwy.
Na początek chciałbym pokazać doskonały przykład wykorzystania w wierszu dwóch zwłaszcza środków stylistycznych: rytmu oraz onomatopei. Dla przypomnienia:
Rytm - to powtórzenie w wierszu takich samych lub podobnych słów lub zdań, najczęściej na końcu wersów.
Onomatopeja - wyraz lub zdanie naśladujące jakieś dźwięki: tupot, świst, gwizd,
bicie dzwonu itp.
Wierszem, w którym - moim zdaniem - w sposób mistrzowski zastosowano oba wymienione środki wyrazu jest utwór Brunona Jasieńskiego pt. "Marsz", jest on bardzo wdzięczny do głośnej recytacji, dzięki właśnie rytmowi i onomatopei stwarza ogromne możliwości interpretacyjne.
Bruno Jasieński
Marsz
Siostrom od św. Samki
Tra-ta-ta-ta-tam. Tra-ta-ta-ta-tam.
Tutaj. I tu. I tu. I tam.
Jeden. Siedm. Czterysta-cztery.
Panie. Na głowach. Mają. Rajery.
Damy. Damy. Tyle tych. Dam.
Tam. Ta. To tu. To tu. To tam.
W willi. Nad morzem. Płacze. Skriabin.
Obcas. Karabin. Obcas. Karabin.
Ludzie. Ludzie. Ludzie. Do bram.
Tra-ta-ta-ta-tam. Tra-ta-ta-ta-tam.
Tam. Tam. Dalej. Za kantem.
Pani. Biała. Z pękiem. Chryzantem.
Pani. Biała. Czekała. W oknie.
Kwiat. Spadł. Kapnie. Na stopnie.
Szli. Szli. Rzędem. Po rzędzie.
Tam. I tam. I dalej. I wszędzie.
Młodzi. Zdrowi. Silni. Jak byki.
Wozy. Wiozły. W kozły. Koszyki.
W tłumie. Dziewczyna. Uliczna. Stała.
Szybko. Podbiegła. Pocałowała.
Ach! Krzyk. Tylko. To jedno.
Kwiaty. W pęku. Na ręku. Więdną.
Wolno. Cicho. Padają. Płatki.
W dół. Na bruk. Na konfederatki.
Eh! Pani. Pani. Biała.
Kurwa. Prosta. Przelicytowała!
Nam. Nam. Dajcie. I nam!
Tra-ta-ta-ta-tam. Tra-ta-ta-ta-tam.
Panie. Panny. Panowie. Konie.
Jedzie. Dzwoni. Auto. W melonie.
Praczki. Szwaczki. Okrzyki. Kwiatki.
? Chodźmy. Panna. Do. Seperatki. ?
Panna. Płacze: ? Idą. Na wojnę.
Takie. Młode. Takie. Przystojne. ?
Rzędem. Za rzędem. Z rzędem. Rząd.
Wszyscy. Wszyscy. Wszyscy. Na, front.
Eh by. Było. Młodych. Mam!
Tra-ta-ta-ta-tam. Tra-ta-ta-ta-tam.
Ktoś się. Rozpłakał. Ktoś. Bez czapki.
Liście. Kapią. Jak gęsie. Łapki.
W parku. żółknie. Gliniany. Heros.
Chłopak. Z redakcji. Pali. Papieros.
Ktoś. Ktoś. Upadł. Nagły. Krwotok.
Ludzie. Ludzie. Skłębienie. Potok.
Co?... Co?... Leży... Krew...
Łapią... Kapią. Liście. Z drzew.
? Puśćcie! Puśćcie! Puśćcie! Ja nieechcę!
Kurz. Kłębem. W zębach. Łechce.
Krzyk. Popłoch. Włosy. Drżą.
Krew... W krwi... Pachnie. Krwią...
Tam. Tam. Poszli. Pobiegły.
Duszno. Pusto. Usta. O cegły.
Tu. I tu. I na rękach. Krew.
Bydło! Dranie! ścierwy! Psia krew!
Eh tam! Gdzie już. Nam!
Tra-ta-ta-ta-tam. Tra-ta-ta-ta-tam.
Poszli. Przeszli. Ile tu. Kobiet.
Panie. Idą. Gotować. Obiad.
Ktoś. W żałobie. Nie wie. Gdzie. Iść.
Stanął. Stoi. Ogląda. Liść.
Podniósł. Z drogi. Pomięty. Kwiatek.
Tyle. Panien. Tyle. Mężatek.
Tyle. Przeszło. Tyle ich. Szło...
Słońce. świeci. żółto. I mdło.
Zaraz... Zaraz... Zaraz wam... Zagram...
Panie. W kawiarni. Piją. Mazagran.
Wieczorem. W domach. U św. Samki.
Przed. Matką Boską. Paliły się. Lampki.
z tomu "But w butonierce", 1921
Wiersz także w temacie Defilady i pochodyMarek F. edytował(a) ten post dnia 03.02.10 o godzinie 12:44