GoldenLine
Zaloguj się
Kasia Czarnecka

Kasia Czarnecka dziennikarz,
freelance

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

Zapoznałam się z poradą na stronie: http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=13335. Co jednak, gdy w tekście nie pojawiają się pełne nazwy (np. Pierwszy Marszałek Polski), lecz ich skrócone wersje (jak w tytule)?

Tu przeważają chyba względy uczuciowe, bo tekst jest dla historyków.
Link do wypowiedziLink
Anna Kowalska-Wieczor ek

Anna
Kowalska-Wieczor
ek Student, UW

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

Ostatnio miałam podobny problem i zostawiłam duże litery. Przy okazji zrodziła się inna wątpliwość: konflikt Piłsudskiego z Sejmem (sejmem?), poseł na Sejm (sejm?)? Zostawiłam pierwszą wersję. Mam nadzieję, że dobrze zrobiłam. Choć teraz dochodzę do wniosku, że chodziło o ówczesny sejm... :-/
Link do wypowiedziLink
Kasia Czarnecka

Kasia Czarnecka dziennikarz,
freelance

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

No nie wiem. Z tym sejmem to chyba nie masz racji. Na moje oko powinna być tam mała litera, ale to tylko moje odczucie. Może ktoś inny się tu wypowie?

Zostawię Marszałka itp. wielką literą. Przejrzałam kilka publikacji dla historyków i tam jest właśnie takie wyróżnienie. Coś w tym musi być.
Link do wypowiedziLink

konto usunięte

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

W Twoim tekście, Aniu, powinno być raczej sejm - Sejm zarezerwowałabym raczej dla określeń typu Sejm III RP itp.

Marszałek z wielkiej moim zdaniem ok.
Link do wypowiedziLink
Michał G.

Michał G. redaktor, mistrz
polskiej ortografii
2016

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

Anna K.:
Ostatnio miałam podobny problem i zostawiłam duże litery. Przy okazji zrodziła się inna wątpliwość: ? Zostawiłam pierwszą wersję. Mam nadzieję, że dobrze zrobiłam. Choć teraz dochodzę do wniosku, że chodziło o ówczesny sejm... :-/

Na coś trzeba się zdecydować...
1) Można pisać zawsze "sejm" (tak jak "rząd"), w tym także "poseł na sejm". Czyli: konflikt Piłsudskiego z sejmem, poseł na sejm.
2) Można nazywać "Sejmem" polski sejm - tak w "Gazecie Wyborczej". Uznając "Sejm" jako skróconą wersję nazwy "Sejm Rzeczypospolitej Polskiej" (tak jak "Ministerstwo Rolnictwa" w znaczeniu "Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi"). Czyli: konflikt Piłsudskiego z Sejmem, poseł na Sejm.
3) Można przy tym uzasadniać użycie dużej litery dla obecnie działającego sejmu (konflikt Piłsudskiego z sejmem)...
4) ...albo dla aktualnie - tzn. w czasie, o którym mowa - działającego sejmu (konflikt Piłsudskiego z Sejmem).
W tekście poświęconym czasom Piłsudskiego nie zmieniałbym autorowi pisowni: konflikt Piłsudskiego z Sejmem, poseł na Sejm. Ale jednak: "ówczesne sejmy" i „ówczesny sejm” – tak jak „Kopalnia Soli w Wieliczce” (będąca zarazem kopalnią soli, w Wieliczce), ale „tamtejsza (= wielicka) kopalnia soli”.
Link do wypowiedziLink
Michał G.

Michał G. redaktor, mistrz
polskiej ortografii
2016

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

Kasia C.:
Zostawię Marszałka itp. wielką literą. Przejrzałam kilka publikacji dla historyków i tam jest właśnie takie wyróżnienie. Coś w tym musi być.
Można by uznać "Marszałka" za bardzo nietypową (bo jednowyrazową), ale jednak - peryfrazę...
Dość dobra analogia: stwórca (twórca czegoś) i Stwórca (twórca świata - Bóg).
Link do wypowiedziLink
Kasia Czarnecka

Kasia Czarnecka dziennikarz,
freelance

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

Michał G.:
Kasia C.:
Zostawię Marszałka itp. wielką literą. Przejrzałam kilka publikacji dla historyków i tam jest właśnie takie wyróżnienie. Coś w tym musi być.
Można by uznać "Marszałka" za bardzo nietypową (bo jednowyrazową), ale jednak - peryfrazę...
Dość dobra analogia: stwórca (twórca czegoś) i Stwórca (twórca świata - Bóg).

A jak zapisałbyś słowo ochrana? Aresztowany przez carską Ochranę [wg autora]. Słownik PWN-u zaleca małą literę. Encyklopedia (wiem, że jest tam sporo błędów) - wielką.

I słowo kozacy w zdaniu:
Demonstrantów dopadli kozacy i nahajkami spędzali z placu [chodzi o wydarzenia z lutego 1861 r.].Kasia Czarnecka edytował(a) ten post dnia 12.04.13 o godzinie 09:36
Link do wypowiedziLink
Michał G.

Michał G. redaktor, mistrz
polskiej ortografii
2016

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

Kasia C.:
A jak zapisałbyś słowo ochrana? Aresztowany przez carską Ochranę [wg autora]. Słownik PWN-u zaleca małą literę. Encyklopedia (wiem, że jest tam sporo błędów) - wielką.
Małą. Co prawda "Abwehra", "Gestapo" (potocznie także "abwera", "gestapo", przez analogię do "wermachtu") i "Stasi", ale to dlatego, że dokładnie w takiej formie występują te nazwy w j. niemieckim. Tymczasem w rosyjskim jest to nie "Ochrana", ale "Ochranka" - a takiej formy w polskim brak. Podobnie: albo w oryginale z niemiecka "Schupo", albo "szupo".
I słowo kozacy w zdaniu:
Demonstrantów dopadli kozacy i nahajkami spędzali z placu [chodzi o wydarzenia z lutego 1861 r.].
Jeśli "kozacy", to będzie to wskazywało na oddział kozacki (jazdy kozackiej); jeśli dużą, to podkreśli się zarazem przeciwstawienie narodowościowe: Polacy - Kozacy. Autor niech rozsądza.
Link do wypowiedziLink
Kasia Czarnecka

Kasia Czarnecka dziennikarz,
freelance

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

Jestem pod wrażeniem Twojej wiedzy :-) Dziękuję za wyjaśnienia.
Link do wypowiedziLink
Kasia Czarnecka

Kasia Czarnecka dziennikarz,
freelance

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

Małą. Co prawda "Abwehra", "Gestapo" (potocznie także "abwera", "gestapo", przez analogię do "wermachtu") i "Stasi", ale to dlatego, że dokładnie w takiej formie występują te nazwy w j. niemieckim. Tymczasem w rosyjskim jest to nie "Ochrana", ale "Ochranka" - a takiej formy w polskim brak. Podobnie: albo w oryginale z niemiecka "Schupo", albo "szupo".

Na koniec jeszcze o coś podpytam: czy z taktyką Blitzkrieg będzie tak samo jak z ochraną? W sumie słowo to pojawia się w słowniku ortograficznym w takiej formie, w jakiej występuje w języku niemieckim, z tą różnicą, że jest zapisane od małej litery. I tym razem zaufać autorowi?
Link do wypowiedziLink
Michał G.

Michał G. redaktor, mistrz
polskiej ortografii
2016

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

Tu pisałbym zgodnie z WSO: taktyka blitzkriegu - czyli taktyka wojny błyskawicznej. Po niemiecku "Ausweis" (dużą - bo każdy rzeczownik dużą), po polsku "ausweis". Ale jako nazwa własna doktryny wojennej III Rzeszy "Blitzkrieg" jak najbardziej ma sens. Podobnie: dopuszczalna (WSO) pisownia "Anschluss", no i "Ostpolitik".
Link do wypowiedziLink
Kasia Czarnecka

Kasia Czarnecka dziennikarz,
freelance

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

Michał G.:
Tu pisałbym zgodnie z WSO: taktyka blitzkriegu - czyli taktyka wojny błyskawicznej. Po niemiecku "Ausweis" (dużą - bo każdy rzeczownik dużą), po polsku "ausweis". Ale jako nazwa własna doktryny wojennej III Rzeszy "Blitzkrieg" jak najbardziej ma sens. Podobnie: dopuszczalna (WSO) pisownia "Anschluss", no i "Ostpolitik".

To mnie zaskoczyłeś... Myślałam, że jeśli zapiszę: taktyka Blitzkrieg (czyli wielką literą i nieodmieniony), to będzie dobrze. Właśnie jako wyraz niemiecki.
Link do wypowiedziLink
Michał G.

Michał G. redaktor, mistrz
polskiej ortografii
2016

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

Wyprzedzanie - manewr wyprzedzania; blitzkrieg - taktyka blitzkriegu. Tu nie ma nazwy własnej - "blitzkrieg" jak "schadenfreude", "hakenkreuz" czy "zugzwang" (wszystkie w WSO).
Link do wypowiedziLink
Kasia Czarnecka

Kasia Czarnecka dziennikarz,
freelance

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

[...] ale zaraz nadleciały samoloty, które zbombardowały dopalające się domy, a mieszkańców ukrytych w polu ostrzeliwały z karabinów maszynowych.

I moje pytanie: czy samoloty mogą ostrzeliwać mieszkańców? Czuję, że nie. Ktoś może ostrzeliwać kogoś lub coś. Jeśli tak właśnie powinno być, jak poprawić to zdanie? Nie chciałabym wprowadzać jakichś drastycznych zmian.
Link do wypowiedziLink
Julia K.

Julia K. ed.

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

Czy samoloty mogą ostrzeliwać mieszkańców? A bombardować domy?

Jeśli coś by mogło komuś przeszkadzać, to już prędzej pomieszanie aspektu niedokonanego z dokonanym.
Link do wypowiedziLink
Kasia Czarnecka

Kasia Czarnecka dziennikarz,
freelance

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

Julia K.:
Czy samoloty mogą ostrzeliwać mieszkańców? A bombardować domy?

Sprawdziłam w słowniku, coś może bombardować coś. Nawet jest przykład: Samoloty bombardowały upatrzone cele bombami zapalającymi.

Jeśli coś by mogło komuś przeszkadzać, to już prędzej pomieszanie aspektu niedokonanego z dokonanym.

Tak, masz rację. Poprawię to.
Link do wypowiedziLink
Julia K.

Julia K. ed.

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

Mnie chodziło o to, że jeśli samoloty mogą bombardować, to i ostrzeliwać.
Link do wypowiedziLink
Kasia Czarnecka

Kasia Czarnecka dziennikarz,
freelance

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

Julia K.:
Mnie chodziło o to, że jeśli samoloty mogą bombardować, to i ostrzeliwać.

No właśnie wg słownika nie mogą. Sprawdziłam. Ktoś ostrzeliwuje kogoś, coś. Wolałabym nie ruszać tego zdania, ale ktoś może doszukać się błędu.
Link do wypowiedziLink
Julia K.

Julia K. ed.

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

A o którym słowniku jest mowa? Chyba mało prawdopodobne, żeby jakiś słownik zabraniał np. robotowi ostrzeliwania. A jeszcze przecież są różne środki stylistyczne typu animizacja czy metonimia.
Link do wypowiedziLink
Kasia Czarnecka

Kasia Czarnecka dziennikarz,
freelance

Temat: Piłsudski - Komendant, Marszałek, Brygadier

Julia K.:
A o którym słowniku jest mowa? Chyba mało prawdopodobne, żeby jakiś słownik zabraniał np. robotowi ostrzeliwania. A jeszcze przecież są różne środki stylistyczne typu animizacja czy metonimia.

NSPP, PWN, 2002 r., s. 621.
Link do wypowiedziLink
« Wróć do tematów
Odpowiedz

Podobne tematy





Wyślij zaproszenie do
Anuluj