пропозиції роботи
Piotr R. ...
Temat: Honor
Jakie znaczenie ma dla człowieka honor?. Honor, według Sokratesa, stanowi klucz do tajemnicy człowieka.Czym jest honor?
Wiemy już, że dla Sokratesa honor jest wartością decydującą zarówno o jakości ludzkiego życia, jak i o pośmiertnym losie człowieka. Można by rzec, że prawdziwa sława, a zatem także i nieśmiertelność stanowią nagrodę dla ludzi honoru.
Czym zatem jest honor?
Dla Sokratesa jest on przede wszystkim odblaskiem największej idei, o jakiej człowiek potrafi pomyśleć, idei Dobra. Honor jest postawą człowieka, który wybiera wierność Dobru, niezależnie od okoliczności, choćby nawet najbardziej niepomyślnych.
Termin idea Dobra nie oznacza tutaj wymysłu człowieka. Idea Dobra, według Sokratesa, jest zasadą (początkiem) wszystkiego. Jest ona transcendentna, lecz nie nieosiągalna. Dlatego mówiąc o niej, Platon posługuje się metaforą słońca. „(…) jak słońce udziela rzeczom nie tylko widzialności, ale także powstawania, wzrostu i pożywienia, samo nie będąc «stawaniem się» (γένεσις), tak i idea dobra, chociaż sama nie ma «bytu», ma dawać byt (τό είναι καί τήν ούσίαν) temu, co jest poznane w myśleniu”.
Pięknego i dobrego męża i kobietę nazywam ludźmi szczęśliwymi,
a niesprawiedliwych i zbrodniarzy nędznikami”
Dla człowieka honoru Dobro staje się ścieżką życia. Co więcej, Dobro stanowi również źródło prawdziwego szczęścia. Dlatego, mówi Sokrates: „najszczęśliwszy [jest] ten, który nie ma zła w duszy”
Największym bowiem nieszczęściem człowieka jest zło, które plami duszę. Stwierdza Sokrates: „najbrzydsza jest niesprawiedliwość i w ogóle podłość duszy”. Z niej bierze początek złe postępowanie. Najokropniejszym zaś złem, uczy Sokrates, jest zadawanie krzywd. Dlatego też „jeśliby konieczne było albo krzywdę wyrządzić, albo ją ponieść, to wolałbym raczej krzywdę znieść niż wyrządzać”. Sokrates przyjmuje taką postawę – choć dotknąć go mogą cierpienie lub krzywda – ponieważ wie, że piękno jego duszy pozostanie bez uszczerbku.
Zachować piękno duszy to zatroszczyć się o to, by Dobro znalazło w niej swoje miejsce, swoje zadomowienie. Ten ideał życia domaga się od człowieka pielęgnacji dwóch istotnych wartości, którymi są mądrość i odwaga. Dzięki mądrości można bowiem odróżnić nie tylko dobro od zła, lecz także prawdę od iluzji, która nierzadko czyni człowieka swoją ofiarą. Dobro domaga się też odwagi, mężnego stanięcia naprzeciw zła, bez paraliżującej obawy i lęku. Stąd też największymi przeszkodami prawdziwego Dobra są głupota i tchórzostwo. Jedno i drugie potrafią uczynić człowieka niewolnikiem zła. Jedno i drugie o ile odnoszą zwycięstwo nad człowiekiem, oddzielają go od własnego jestestwa. Ten, kto jest ich niewolnikiem, nie może powiedzieć: jestem sobą.
Człowiek mądry i odważny nie oddaje swojego losu pod cudze panowanie, ale sam bierze pełną odpowiedzialność za swoje życie, przeżywając je na miarę poznawanego Dobra. W ten sposób staje się on prawdziwie sobą. Przekonuje zarazem, że jest wierny sobie i jest człowiekiem honoru. Krocząc odważnie drogami poznanego Dobra, człowiek potwierdza to, że jego życie jest dobre, szczęśliwe i święte. Mówi Sokrates: „człowiek rozumnie panujący nad sobą, będąc sprawiedliwym i odważnym, i zbożnym, będzie mężem dobrym w całej pełni, a będąc dobrym, będzie wszystko dobrze i pięknie czynił, cokolwiek by robił, a kiedy mu się tak pięknie będzie wiodło, będzie miał święte życie i szczęśliwy będzie”
Człowiek, który w swoim życiu zachowuje piękno duszy, świadczy o największej cnocie, jaką znał świat grecki, o dzielności. Temu zaś, kto jest prawdziwie dzielnym człowiekiem, należą się zawsze cześć, szacunek i honor.
na podstawie: Stefan Szary - Etyka honoru Sokratesa - refleksja nad "Gorgiaszem" Platona
A jak to z honorem jest dzisiaj?
