Temat: Chiński smok rośnie nawet w kryzysie - Atrakcyjny rynek...

Chiński smok rośnie nawet w kryzysie

Autor Fanny Morraglia
11. 09. 2009

http://www.gazetafinansowa.pl/index.php/prawo-i-biznes...

O gospodarce chińskiej mówi się przede wszystkim w kategoriach jej dynamicznego rozwoju, mimo że będąc częścią światowego systemu, musi odczuwać efekty kłopotów finansowych swoich zachodnich partnerów. Rząd chiński szacuje, że PKB Chin osiągnie w bieżącym roku poziom 8 proc., natomiast w ocenie Banku Światowego wzrost gospodarczy w Chinach wyniesie 6,5 proc. Prognozy są zatem w dalszym ciągu optymistyczne, zwłaszcza że 25 maja tego roku chińska grupa PetroChina została uznana za największą spółkę na świecie, pokonując swojego rywala ExxonMobil.

Atrakcyjny rynek dla inwestorów

Wygląda więc na to, że pomimo prognozowanego spowolnienia gospodarczego Chiny pozostaną atrakcyjnym rynkiem dla inwestorów zagranicznych. Jednym z czynników stanowiących o tej atrakcyjności tego jest nowelizacja chińskiego prawa gospodarczego dokonywana od 1979 r., czyli od daty otwarcia się Chin na świat. O chęci dokonywania reform świadczy także przystąpienie Chin do Światowej Organizacji Handlu (WTO) w 2001 r., przyjęcie ustawy o ochronie własności intelektualnej oraz otwarcie coraz większej liczby sektorów gospodarki na inwestycje zagraniczne.

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (FDI)

Prowadzenie bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Chinach podlega konkretnym przepisom prawa, a zwłaszcza postanowieniom Katalogu inwestycji zagranicznych obowiązującego od dn. 1 grudnia 2007 r. Katalog zawiera klasyfikację inwestycji bezpośrednich według rodzaju działalności, w podziale na następujące kategorie: działalność promowana, ograniczona oraz zabroniona, przy czym wszelkie inne rodzaje działalności, nieuwzględnione w katalogu, są uznawane za dozwolone.

Nowe technologie a działalność zakazana

Działalność promowana stanowi zazwyczaj działalność związaną z nowymi technologiami, odpowiadającą na potrzeby rynku chińskiego bądź pozwalającą na poczynienie oszczędności w zakresie zużycia energii lub surowców naturalnych. Działalność ograniczona to działalność związana z technologiami, których rozwój jest czasochłonny bądź technologiami mającymi niekorzystny wpływ na środowisko naturalne. W zakres działalności zabronionej wchodzi natomiast produkcja zielonej herbaty tradycyjnymi metodami chińskimi, produkcja broni i amunicji, gry losowe oraz działalność związana z produkcją radiową i telewizyjną.

Najpierw Katalog

Inwestor powinien w pierwszej kolejności zapoznać się z postanowieniami katalogu, bowiem stanowi on o wykonalności danego przedsięwzięcia, określając warunki jego realizacji takie jak możliwość posiadania pakietu większościowego przez inwestora zagranicznego w kapitale zakładowym spółki, władze decydujące o zatwierdzeniu projektu (na poziomie centralnym, regionalnym bądź lokalnym), a także możliwość korzystania z preferencyjnych stawek podatkowych.

Wejście na rynek chiński – wybór rodzaju spółki

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne są dokonywane zazwyczaj poprzez spółkę z kapitałem zagranicznym, mającą najczęściej formę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Wybór sposobu wejścia na rynek chiński jest jedną z najważniejszych decyzji podejmowanych przez inwestorów zagranicznych i sprowadza się do dokonania wyboru pomiędzy spółką z kapitałem mieszanym typu joint venture (JV) a spółką z całkowitym kapitałem zagranicznym (WFOE).

Jeśli inwestor zamierza prowadzić działalność we współpracy z lokalnym partnerem chińskim, najczęściej wybieranym typem spółki jest joint venture. Ta forma prowadzenia działalności podlega przepisom specjalnej ustawy, ustanawiającej dosyć restrykcyjne warunki dla spółek zagranicznych oraz bardziej korzystne warunki dla spółek chińskich. Jednakże, ze względu na rozwój rynku chińskiego oraz większą świadomość lokalnych ograniczeń, zagraniczni inwestorzy coraz częściej wybierają spółki z całkowitym kapitałem zagranicznym (WFOE), aby uniknąć wszelkich ograniczeń w prowadzeniu działalności.

Wybór pomiędzy spółką typu joint venture a spółką typu WFOE zależeć będzie zatem od tego, czy inwestor zagraniczny zamierza prowadzić działalność we współpracy z lokalnym partnerem, a także od limitów ograniczających udział przedsiębiorstwa zagranicznego w niektórych sektorach. Z tego względu decyzja o prowadzeniu działalności wraz z lokalnym partnerem nie jest zawsze efektem wolnego wyboru. Dla przykładu w sektorze komunikacyjnym oraz funduszy inwestycyjnych, inwestorzy zagraniczni mogą prowadzić działalność jedynie za pośrednictwem spółki typu joint venture.

Podobieństwa pomiędzy spółkami JV oraz WFOE

Obie spółki mogą zostać utworzone jedynie po uzyskaniu uprzedniego zezwolenia rządu chińskiego. Należy szczególnie podkreślić, że w rzeczywistości inwestorzy nie posiadają akcji ani udziałów w spółkach typu joint venture ani WFOE, ale udział w kapitale spółki. W związku z tym spółki nie mogą dokonywać emisji akcji ani udziałów na rynku finansowym. Istnieje jednak możliwość zmiany formy każdej z nich na spółkę kapitałową zwaną foreign investment company limited by shares, w celu przygotowania danej spółki do wejścia na giełdę.

Spółka typu EJV jest jednak prawie dziesięć razy częściej wybieraną formą prowadzenia działalności przez inwestorów zagranicznych niż spółka typu CJV. Korzyści związane z założeniem spółki typu CJV zależą od wyjścia inwestora zagranicznego ze spółki w terminie określonym przez jej wspólników, co skutkuje całkowitym przekazaniem aktywów spółki na rzecz partnera chińskiego. W związku z tym ta forma spółki jest atrakcyjna jedynie dla inwestorów mających zamiar prowadzić działalność na rynku chińskim w długoterminowej perspektywie.

Wejście na rynek chiński poprzez utworzenie spółki mieszanej typu joint venture niesie ze sobą konkretne korzyści – planowana działalność była już prowadzona przez partnera chińskiego, dostęp do rynku i do sieci dystrybucyjnej jest ułatwiony, partner chiński ma doświadczenie w załatwianiu spraw administracyjnych, a koszty i ryzyko będą podzielone pomiędzy obie strony – niemniej jednak trudności związane z prowadzeniem tego rodzaju spółki mogą okazać się nie do pokonania. Zarządzanie spółką mieszaną typu joint venture jest bowiem bardziej skomplikowane z przyczyn kulturowych oraz ze względu na strukturę korporacyjną faworyzującą udziałowców mniejszościowych i związane z tym wysokie ryzyko zablokowania pewnych działań przez partnera. Ponadto istnieje realne ryzyko poniesienia szkody w zakresie własności intelektualnej, zwłaszcza w przypadku transferu technologii.

Spółka typu joint venture


Spółki typu joint venture utworzone w Chinach przez inwestorów zagranicznych i ich partnerów chińskich mają najczęściej formę spółki typu Equity JV (EJV) bądź Cooperative JV (CJV). Oba te rodzaje spółek joint venture działają na podobnych zasadach. Obie muszą zostać poddane uprzedniej weryfikacji przez władze chińskie w celu sprawdzenia zgodności przedsięwzięcia z polityką sektorową, a także zgodności dokumentów spółki oraz okresu na jaki jest zakładana z odnośnymi przepisami prawa chińskiego. Wymagany minimalny kapitał zakładowy w przypadku obu spółek wynosi 30 000 RMB (ok. 15 000 PLN). Ze względu na następujące czynniki założenie spółki typu CJV jest bardziej korzystne niż spółki typu EJV:

skład organów spółki jest dowolnie ustalany w ramach negocjacji w spółce typu CJV, podczas gdy w przypadku spółki typu EJV skład organów zależy od wartości wkładów wniesionych do spółki,
w spółce typu CJV podział zysku oraz podział odpowiedzialności za długi spółki jest dowolnie ustalany, natomiast w przypadku spółki typu EJV jest proporcjonalny do wkładów wniesionych przez wspólników,
w przypadku spółki CJV istnieje możliwość przyspieszonego odzyskania zainwestowanego kapitału poprzez wypłatę dywidend uprzywilejowanych, pod warunkiem, że aktywa należące do spółki typu CJV zostaną nieodpłatnie przekazane na rzecz partnera chińskiego po rozwiązaniu spółki.
Spółka typu WFOE


Zważywszy na wyżej wskazane czynniki, preferowaną formą prowadzenia działalności jest spółka typu WFOE, czyli spółka w całości kontrolowana przez zagraniczne przedsiębiorstwo, o ile jej utworzenie jest dopuszczalne w danym sektorze.

Wybór tego typu spółki pozwala na uniknięcie wewnętrznych konfliktów, które mogą stanowić przeszkodę w funkcjonowaniu spółki mieszanej typu joint venture. Tego rodzaju spółka ma najczęściej formę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a jej wspólnicy ponoszą odpowiedzialność za długi spółki jedynie do wysokości wniesionych przez siebie wkładów. Spółka typu WFOE jest także często wybierana ze względu na stosunkowo prostą procedurę jej założenia, w porównaniu ze spółką typu joint venture, oraz zabezpieczenie praw własności intelektualnej. Wobec braku lokalnego partnera, ryzyko nadużycia w zakresie własności intelektualnej jest zdecydowanie mniejsze. Kolejną korzyścią związaną ze spółką typu WFOE jest fakt, że odpowiedzialność wspólników jest ograniczona do wartości wniesionych przez nich wkładów, przy czym postanowienia dotyczące wypłaty dywidendy mogą zostać dowolnie ustalone w statucie spółki, a zatem nie zależą od wartości wkładów.

Autorka jest prawnikiem kancelarii Gide Loyrette Nouel

http://www.gazetafinansowa.pl/index.php/prawo-i-biznes...