Temat: Martwica skóry po zażyciu lekówBoli głowa, gardło, czy...

Martwica skóry po zażyciu leków
Boli głowa, gardło, czy brzuch - przechodząc koło kiosku lub przejeżdżając obok stacji benzynowej kupujemy lek przeciwbólowy bez recepty i znaczna większość z nas po zażyciu odczuwa ulgę.
Ale co wtedy gdy dojdzie do toksycznej nekrolizy naskórka?
Nie można przewidzieć wystąpienia zespołu Lyella podczas zażywania danego preparatu, dlatego choroba ta powinna stanowić ostrzeżenie przed nieuzasadnionym stosowaniem leków, które może skończyć się nawet śmiercią.
Zespół Lyella, zwany też toksyczną nekrolizą naskórka, jest zagrażającą życiu chorobą skóry, najczęściej spowodowaną zażywaniem leków.
Wiąże się ona z szybko postępującą utratą naskórka na dużej powierzchni ciała.
W efekcie skóra przestaje pełnić swoje funkcje – nie chroni organizmu przed drobnoustrojami chorobotwórczymi oraz przed utratą płynów ustrojowych i nadmierną utratą ciepła. Przy braku tej naturalnej bariery ochronnej łatwo dochodzi do zakażeń i odwodnienia organizmu.

Toksyczna nekroliza naskórka po raz pierwszy została opisana w 1958 roku przez Allana Lyella. Jest chorobą stosunkowo rzadko występującą.
Szacuje się, iż rocznie w Polsce rozpoznawana jest u około 40 osób.
Nieco częściej dotyczy mężczyzn niż kobiety. Jej wystąpienie w 95% przypadków spowodowane jest zażywaniem leków.
Opisano ponad 200 leków, które mogą wywołać tę chorobę.
Najczęściej są to preparaty stosowane w zakażeniach bakteryjnych (głównie sulfonamidy, antybiotyki z grupy cefalosporyn oraz fluorochinolonów), niesterydowe leki przeciwzapalne (zwłaszcza z grupy oksykamów), leki stosowane w leczeniu padaczki (karbamazepina, fenytoina, kwas walproinowy, fenobarbital, lamotrygina), dny moczanowej (allopurynol) oraz w terapii zakażenia HIV (newirapina, abacawir). Znacznie rzadziej przyczyną wystąpienia toksycznej nekrolizy naskórka jest zakażenie (m.in. Mycoplasma pneumoniae, wirusami typu herpes, wirusem zapalenia wątroby typu A), a także transplantacja narządów.
http://www.medonet.pl/zdrowie-na-co-dzien,pokaz-slajdo...
Patomechanizm zespołu Lyella nie został do końca poznany. Wiadomo, że w przebiegu tej choroby dochodzi do apoptozy - samobójczej śmierci komórek naskórka, co prowadzi do jego martwicy, powstawania na skórze pęcherzy i płatowego oddzielenia się naskórka od skóry właściwej.

Początkowe objawy toksycznej nekrolizy naskórka pojawiają się zwykle w ciągu pierwszych 3 tygodni zażywania danego leku. Obraz choroby przypomina wówczas infekcję wirusową z wysoką gorączka, kaszlem, bólem mięśni i ogólnym osłabieniem. Wkrótce pojawiają się zmiany skórne. Są one bolesne, lokalizują się głównie na tułowiu oraz twarzy i obejmują ponad 30% powierzchni ciała. Początkowo mają charakter rozsianych, drobnych, rumieniowatych, nieregularnych w swym kształcie, płaskich plamek, które w ciągu kilku godzin, bądź dni, zlewają się w większe plamy. Następnie, w miejscu rumieniowatych plam formują się wiotkie pęcherze, często wypełnione
Zobacz galerie zdjęć typowych chorób skórnych.

przezroczystym płynem surowiczym. Poza pęcherzami naskórek pokrywający zmienioną skórę staje się przesuwalny i na dużych powierzchniach oddziela się od skóry właściwej już pod wpływem niewielkiego ucisku. W miejscu jego utraty pozostaje zaczerwieniona i bolesna skóra, która łatwo ulega zakażeniom bakteryjnym i grzybiczym. Po wygojeniu zmian na skórze pozostają zwykle przebarwienia i blizny.


Zmiany chorobowe w zespole Lyella obejmują również błony śluzowe. W jamie ustnej i gardle objawiają się pieczeniem i bólem, utrudniającymi, czasami wręcz uniemożliwiającymi połykanie. Tam również powstają pęcherze, które po pęknięciu pozostawiają przypominające afty owrzodzenia oraz krwawiące, bolesne nadżerki. Do niewielkich krwawień może dochodzić w całym przewodzie pokarmowym. Podobne zmiany dotyczyć mogą również błony śluzowej dróg oddechowych, prowadząc do zalegania wydzieliny w drzewie oskrzelowym, co usposabia z kolei do bakteryjnego zapaleniu płuc. W przebiegu zespołu Lyella rozwinąć się może obrzęk płuc oraz niewydolność oddechowa. W przypadku zajęcia przez proces chorobowy narządu wzroku dochodzi do powstania obrzęku powiek oraz zaczerwienienia spojówek z towarzyszącym światłowstrętem. Mogą powstawać owrzodzenia rogówki oraz wtórne zakażenia bakteryjne objawiające się m.in. obecnością w worku spojówkowym ropnej wydzieliny. Po wygojeniu zmian ocznych pozostają niekiedy takie ich powikłania, jak zespół suchego oka, utrzymująca się nadwrażliwość na światło, zrosty powiek, a także zbliznowacenia rogówki a nawet ślepota. Także na narządach płciowych mogą tworzyć się bolesne owrzodzenia, a w drogach moczowych nadżerki. Podczas procesu gojenia się tych zmian powstają niekiedy zwężenia dróg moczowych. Częstym i niebezpiecznym powikłaniem zespołu Lyella jest ostra niewydolności nerek.

Nie istnieją testy pozwalające stwierdzić, które leki mogą wywoływać u danej osoby zespól Lyella. Do rozpoznania samej choroby badania dodatkowe nie są potrzebne. Jej przebieg i obraz jest bardzo charakterystyczny i pozwala na postawienie właściwej diagnozy. Badania laboratoryjne pomocne są natomiast w określeniu wpływu obecności zmian skórnych na funkcje organizmu oraz w planowaniu leczenia. Umożliwiają one ocenę utraty elektrolitów i białka oraz funkcji nerek. W przypadku gdy dojdzie do zakażenia, dzięki badaniom bakteriologicznym można zastosować skuteczne antybiotyki. Badanie histopatologiczne wycinka zmienionej chorobowo skóry zwykle nie jest konieczne. W przypadku wątpliwości diagnostycznych pozwala ono ustalić rozpoznanie, poprzez wykluczenie innych, podobnych w swoim obrazie do zespołu Lyella chorób, takich jak np. gronkowcowe złuszczeniowe zapalenie skóry


Leczenie zespołu Lyella jest analogiczne do terapii oparzeń. Najlepszym miejscem do jego prowadzenia jest oddział oparzeniowy. Aby zminimalizować ryzyko zakażenia pozbawionej naskórka skóry, chorzy na zespół Lyella powinni być poddani izolacji. Pierwszym krokiem w postępowaniu z chorym na toksyczną nekrolizę naskórka jest zaprzestanie stosowania leku, który podejrzewany jest o wywołanie choroby. Leczenie miejscowe polega na stosowaniu zmienianych codziennie jałowych opatrunków, często z dodatkiem srebra, które samo ma działanie przeciwbakteryjne. Należy uzupełniać tracone przez skórę płyny i elektrolity. Ważnym elementem terapii jest stosowanie środków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. W przypadku, gdy dojdzie już do zakażenia należy zastosować antybiotyki i nierzadko także leki przeciwgrzybicze. Razem z płynem surowiczym chory traci białko, zatem istotną rolę w terapii choroby Lyella odgrywa leczenie żywieniowe bogatokaloryczną dietą z dużą zawartością białka. Szczególnej uwagi wymagają oczy. Aby zmniejszyć odczyn zapalny narządu wzroku oraz ryzyko powstania trwałych następstw w postaci zbliznowaceń rogówki i ślepoty, stosuje się sztuczne łzy, preparaty antybiotykowe i sterydowe. Podejmowane są także próby leczenia zespołu toksycznej nekrolizy naskórka zabiegami plazmaferezy (wymiana osocza) a także lekami immunosupresyjnymi (obniżającymi odporność), jednak dotychczasowe badania jednoznacznie nie udowodniły ich skuteczności.

Śmiertelność w zespole Lyella jest duża i wynosi około 40%. Odpowiadają za nią głównie ciężkie zakażenia oraz nadmierna utrata płynu przez uszkodzoną skórę. W dużym stopniu ryzyko to zależy od rozległości zmian skórnych oraz od wieku pacjenta w chwili wystąpienia choroby. Z tego względu kwestią niezwykle istotną jest zapobieganie tej groźnej chorobie. Chorzy po przebytej toksycznej nekrolizie naskórka muszą bezwzględnie unikać leku, który był odpowiedzialny za chorobę. Natomiast wszyscy, którzy planują sięgnąć po lekarstwo, powinni zastanowić się, czy jest to konieczne, mając świadomość, iż nadużywanie leków pociąga za sobą zwiększone ryzyko wystąpienia ciężkich działań niepożądanych, w tym zespołu Lyella.

Tekst: lek. med. Marek Kaszuba

Czytaj więcej w Leki też uczulają!
http://www.medonet.pl/zdrowie-na-co-dzien,artykul,1583...