пропозиції роботи
Zbigniew
Zasadzień
Kierownik Projektu
(Lider Zespołu)
Temat: Badanie wiarygodności kontrahentów - fragment artykułu
Potrzeby badania wiarygodności kontrahentów wobec doświadczeń minionego dziesięciolecia nie trzeba chyba nikomu z producentów specjalnie udowadniać. Niemal każda firma, działająca na rynku polskim zetknęła się z niesolidnymi lub wręcz nieuczciwymi kontrahentami. W najlepszym przypadku prowadziło to do wydłużonego i uciążliwego procesu windykacji należności, w najgorszym do straty całego przekazanego w ramach kredytu kupieckiego towaru. Producenci próbują bronić się przed tym zjawiskiem w oparciu o doświadczenia własnych służb sprzedaży, jednak rosnąca konkurencja rynkowa utrudnia działania tego typu. Dążenie do sprzedaży „za wszelką cenę” w przypadku wielu firm prowadzi do spadku ostrożności i entuzjastycznego traktowania szczególnie dużych zamówień. Trzeba zauważyć, że wprowadzenie Ustawy o Ochronie Danych Osobowych w działalności gospodarczej doprowadziło do utrudnień w gromadzeniu i udostępnianiu danych o nieuczciwych kontrahentach.Największe doświadczenia na rynku polskim w badaniu wiarygodności kredytowej zgromadziły niewątpliwie banki. Działalność kredytowa obarczona jest ryzykiem i to, że nieodpowiednia polityka kredytowa może doprowadzić do powstania dużych strat, powoduje nałożenie na banki, które na mocy prawa mają wyłączność na tego rodzaju działalność, szeregu ograniczeń i wymogów. Ograniczenia te bezpośrednio zawarte są w ustawie Prawo bankowe oraz w regulacjach nadzorczych stanowionych przez Komisję Nadzoru Bankowego (KNB).
Ustawodawca pozostawił bankom stosunkowo dużą swobodę w ustalaniu metod badania zdolności kredytowej. Analiza zdolności kredytowej jest jednak skomplikowanym procesem wymagającym od pracowników banku posiadania szerokiej wiedzy ekonomicznej i prawnej a także umiejętności analitycznych i prognostycznych.
Wiąże się zawsze z ryzykiem popełnienia błędu, którego skutki będą obciążały zarówno pracownika, który przygotował wniosek kredytowy, jak i tego, który podejmował ostateczną decyzję o przyznaniu kredytu. Stąd całkowicie zrozumiała jest duża ostrożność przy ocenie zdolności kredytowej oraz wprowadzanie przez zarządy banków rygorystycznych, o wysokim stopniu sformalizowania procedur udzielania kredytu (czy w szerszym ujęciu zarządzania ryzykiem kredytowym), ograniczających tym samym dostępność kredytu.
Porównanie możliwości w zakresie badania wiarygodności kredytowej
Wyszczególnienie Możliwości banku Możliwości sprzedającego
Sprawdzenie dokumentacji finansowej firmy Warunek udzielenia kredytu Ograniczone
Rozpoznanie rynkowe (informacje dostępne publicznie) W oparciu o własne procedury W oparciu o własne procedury
Przedstawienie zabezpieczenia hipotecznego Warunek udzielenia kredytu Praktycznie nie stosowane
Przedstawienie ubezpieczenia transakcji Warunek udzielenia kredytu Dostępne, ale rzadko stosowane ze względu na koszty
Przeprowadzenie wizytacji kontrolnej w firmie kontrahenta/klienta W oparciu o własne procedury Dostępne, ale rzadko stosowane
Badanie historii dotychczasowej współpracy (ze szczególnym uwzględnieniem terminów regulowania zobowiązań) Warunek udzielenia kredytu W oparciu o własne procedury
Doświadczenia własnych pracowników Wykorzystywane Wykorzystywane
Stosowanie ratingu Wykorzystywane Bardzo rzadkie
Wykorzystanie wywiadowni gospodarczych Rzadkie Bardzo rzadkie
Źródło: opracowanie własne
Dla podejmowania decyzji gospodarczych niezbędna jest znajomość sytuacji ekonomiczno – finansowej przedsiębiorstwa. Podstawę analiz finansowych stanowią materiały źródłowe takie jak bilans, rachunek zysków i strat, rachunki funduszowe czy rachunek przepływów pieniężnych. Są one podstawą do statystycznej i dynamicznej oceny finansowej przedsiębiorstwa.
O wynikach analizy finansowej decydują w dużym stopniu materiały źródłowe, które służą do badania zjawisk gospodarczych. Materiały te można podzielić na dwie grupy:
- materiały wewnętrzne, zawierające dane o przedsiębiorstwie,
- materiały zewnętrzne, informujące o otoczeniu przedsiębiorstwa.
Dane o przedsiębiorstwie mogą mieć charakter ewidencyjny i pozaewidencyjny. Materiały ewidencyjne mają znaczenie podstawowe i wynikają z prowadzonej w danym przedsiębiorstwie ewidencji. Źródłem informacji liczbowych są więc: księgowość, kalkulacja i ewidencja, sprawozdawczość finansowa i rzeczowa, poprzednie analizy ekonomiczne, plany, dokumentacja konstrukcyjno-technologiczna oraz inna dokumentacja obrazująca działalność przedsiębiorstwa.
Informacjami pozaewidencyjnymi wykorzystywanymi w analizach są protokoły z różnych zebrań w przedsiębiorstwie, sprawozdania i protokoły z posiedzeń zarządu i rady nadzorczej, protokoły pokontrolne czy też informacje uzyskane w trakcie prowadzenia rozmów oraz wywiadów z pracownikami przedsiębiorstwa i banku finansującego. Informacje pozaewidencyjne są dla analizy równie cenne, jak dane ewidencyjne. Na podstawie samych danych liczbowych nie można wiarygodnie ustalić, jakie były przyczyny i skutki niektórych zjawisk. Dopiero rozmowy z zainteresowanymi pracownikami pozwalają właściwie zinterpretować odchylenia w kształtowaniu się tych zjawisk.
Sprawdzonym sposobem, na radzenie sobie z problemem określenia, w jakim stopniu wiarygodny jest dany podmiot gospodarczy, jest rating. Rating to syntetyczny wskaźnik określający stopień zaufania do podmiotu gospodarczego lub państwa. Polskim odpowiednikiem angielskiego terminu „rating” jest „ocena wiarygodności kredytowej”. Ocena ta wystawiana jest przez agencje ratingowe, czyli instytucje wyspecjalizowane w analizach gospodarczych pod kątem oceny ryzyka niewypłacalności. Agencje ratingowe stosują specjalną skalę ocen składającą się z kombinacji kilku liter, jednej cyfry i dodawanych znaków plus lub minus, podwyższających lub obniżających konkretną ocenę.
Najłatwiej praktycznie wykorzystać do badania wiarygodności system ratingu korzystając z jednej z poniższych metod:
• Metoda punktowa polega na tym, że porównuje się poszczególne czynniki punktowe od 1 do 10. Punkt zero oznacza najniższą wiarygodność odbiorcy np. przy porównywaniu terminowej realizacji płatności przez hurtownie uwzględniane są następujące czynniki, które są różnie według punktów oceniane, a mianowicie:
- płatności są zawsze dotrzymywane 10 punktów
- płatności często są opóźniane przez odbiorcę 8 punktów
- terminy najczęściej przekraczane 5 punktów
- wiele terminów jest odwlekanych 3 punkty
• Metoda wskaźnikowa polega na tym, że na podstawie określonych wskaźników oceniamy poszczególnych odbiorców. Do wskaźników tych zalicza się m.in.:
- wartość wszystkich złożonych zamówień które zostały już zapłacone do całości zamówień;
- wartość przeterminowanych płatności w stosunku do całego zadłużenia;
- liczba dostaw reklamowanych do ogólnej liczby dostaw;
- częstotliwość (w czasie) występowania nietrafnych dostaw.
Obliczone jedną z metod wskaźniki po podsumowaniu i odniesieniu do przyjętej skali oceny określają jakość odbiorcy.
Jacek Mazurkiewicz, Zbigniew ZasadzieńZbigniew Zasadzień edytował(a) ten post dnia 04.02.11 o godzinie 13:46
