Temat: podatek od darowizn - przelew na wspólne konto
Witam,
umowa darowizny jest umową nazwaną (art. 888 i następne Kodeksu cywilnego). Skoro tak, to została przewidziana przepisami i wszelkie skutki zawarcia tego typu umowy analizujemy przez pryzmat właśnie ustawy Kodeks cywilny.
Odpowiedź na pytanie o zastrzeżeniu formy prawnej umowy darowizny (o ile sama umowa nie stanowi inaczej) zawiera art. 890 Kodeksu cywilnego. Cywilistycznie zatem zastrzeżona forma dotyczy wyłącznie oświadczenia darczyńcy (dokonującego darowizny). Jest to o tyle zrozumiałe, że sama darowizna to bezpłatne świadczenie darczyńcy kosztem jego majątku, a więc to przede wszystkim darczyńca powinien swoją wolę wyrazić w sposób niebudzący wątpliwości.
Art. 890 k.c. stanowi zatem o formie aktu notarialnego. W praktyce jednak zastrzeżona forma aktu notarialnego dotyczy praktycznie tylko darowizn nieruchomości. W pozostałych przypadkach - o ile przyrzeczone świadczenie zostało spełnione - forma dla umowy darowizny nie została określona. Wystarczy zatem, że dojdzie do zawarcia umowy darowizny per facta concludentia (np. przez wręczenie gotówki obdarowanemu).
Oczywiście ww. czynność (wręczenie - danie) bez umowy może rodzić później problemy dowodowe, ale wykonanie darowizny bez jakiejkolwiek szczególnej formy prawnej (np. pisemnej) nie powoduje ani jej nieważności (bez względu na stopień tej nieważności), ani przeszkody dowodowej w ewentualnym postępowaniu sądowym (Kodeks postępowania cywilnego).
To tyle, gdy chodzi o cywilistykę.
Podatki - tu pojawia się zasadniczy problem. Jeżeli bowiem kwota darowizny nie przekroczyła kwoty wolnej, to tak na dobrą sprawę nie trzeba tego zgłaszać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego (trzeba tylko uważać na przepis o "zliczaniu" darowizn z 5 lat wstecz). Obowiązek taki nie wynika bowiem z żadnego przepisu ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Jeżeli jednak obdarowany (bo to on jest podatnikiem) dojdzie do wniosku, że chce zastosować art. 4a ustawy, to tu jest zasadniczy problem. Wśród wymogów "legalności" (skuteczności) zgłoszenia ustawodawca wymienia - w zakresie pieniędzy - obowiązek posiadania dowodu przekazania na rachunek bankowy.
Pytanie za 100 punktów. Co z tego, że w analizowanym stanie faktycznym organ podatkowy uzna zgłoszenie za nieprawidłowe? Moim zdaniem nie będzie mógł nic zrobić, a już na pewno nie będzie mógł określić kwoty podatku. Jest to bowiem kwota wolna. Podatek wyniesie zatem 0 zł.
Ostatecznie więc, w mojej ocenie tego typu darowizny (pomijając przypadki udokumentowanego przekroczenia kwoty wolnej - 5 lat wstecz) nie muszą być dokumentowane w jakikolwiek sposób.
Pozdrawiam,
Arkadiusz Dudkiewicz