Temat: Dokumentacje do transakcji z podmiotami powiązanymi...
W art. 9a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych co prawda wskazano co taka dokumentacja powinna zawierać, ale nie określono konkretnego wzoru takiej dokumentacji. Sprawdzane są wszelkie księgi rachunkowe, wykazy księgowe, faktury, sprawozdania finansowe, umowy licencyjne i inne. Informacje, jakich żądać będą kontrolerzy, zależą od faktów i okoliczności poszczególnej sprawy, tak więc nie jest możliwe jakiekolwiek uogólnienie dotyczące rodzaju wymaganych informacji czy też stopnia ich dokładności. Informacje i dokumenty mogące przydać się zarówno w procesie ustalania ceny przez podatnika, jak również podczas ewentualnej kontroli to między innymi wg OECD:
1) dane dotyczące przedsiębiorstw uczestniczących w transakcji kontrolowanej, rodzaju transakcji, porównywalnych danych z transakcji niekontrolowanych, porównywalnych przedsiębiorstw niezależnych, przepływu produktu w koncernie, umów handlowych pomiędzy członkami koncernu;
2) zarys działalności przedsiębiorstw uczestniczących w transakcji kontrolowanej;
3) struktura organizacyjna koncernu;
4) powiązania własnościowe w ramach koncernu;
5) wysokość obrotów i wyniki działalności z ostatnich kilku lat poprzedzających transakcję;
6) rodzaj i zakres transakcji, jakie podatnik przeprowadza z zagranicznymi podmiotami powiązanymi (transfer dóbr i usług, pożyczki wewnątrz koncernu, korzystanie i transfer dóbr niematerialnych, dzierżawa dóbr materialnych);
7) sposób ustalenia cen oraz opis strategii gospodarczej;
8) szczegółowe informacje na temat wzajemnego kompensowania należności;
9) informacje dotyczące podziału funkcji przy realizacji danej transakcji (produkcja, montaż, sprzedaż i zarządzanie produktem, marketing i reklama, magazynowanie, dystrybucja, gwarancja, transport, warunki płatności, szkolenie personelu i inne);
10) podejmowane ryzyko (odpowiedzialność za produkcję, ryzyko finansowe w zakresie zmiany stóp procentowych i kursów walut, ryzyko niepowodzenia prac badawczych, ryzyko zmiany kosztów i inne);
11) raporty z badania rynku;
12) plany rozwojowe i finansowe firmy;
13) analiza spodziewanych zysków z transakcji;
14) informacje o ogólnych warunkach ekonomicznych z branży, w której działa podatnik;
15) informacje o części kosztów badań, produkcji i zarządu przypadających na daną transakcję;
16) dokumenty prezentujące przebieg negocjacji cenowych pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Zapotrzebowanie na dokumenty ze strony organów kontrolnych powinno być zrównoważone z kosztami i obciążeniami administracyjnymi, przy uwzględnieniu ich przydatności w przypadku przeprowadzanej kontroli. Zgodnie z zaleceniami OECD organy podatkowe nie mogą żądać od podatnika takiej dokumentacji, której przygotowanie narazi go na nieuzasadnione i nieproporcjonalnie wysokie koszty. Można wskazać także inne ograniczenia co do rodzaju dokumentacji, której żądanie przez organy podatkowe nie ma uzasadnienia. Są to:
1) dokumenty, których podatnik nie ma lub które nie są dla niego racjonalnie dostępne; chodzi o to, aby ograniczyć żądanie do minimum niezbędnego do oceny zgodności transakcji z zasadą ceny rynkowej;
2) dokumenty, które stały się dostępne dla podatnika dopiero po zrealizowaniu transakcji; administracje podatkowe muszą bowiem uwzględniać stopień dostępu podatnika do pewnych informacji w chwili ustalania warunków transakcji;
3) dokumenty transakcji już zrealizowanych, w stosunku do których upłynął termin przedawnienia zobowiązań podatkowych; jednakże zachowanie pewnych dokumentów z tych lat może niekiedy ułatwić dokonanie analizy cen w transakcjach z lat kolejnych.
Administracje podatkowe powinny także zwracać szczególną uwagę, by zapewnić nienaruszalność tajemnic handlowych, naukowych oraz każdych innych poufnych danych. Uzyskane przez organy kontrolne informacje muszą zostać poufne, z wyjątkiem ujawnienia ich w takim stopniu, w jakim jest to wymagane w postępowaniu przed sądem powszechnym lub orzeczeniach sądowych .
Generalnie podatnik powinien zawsze wykazać maksimum aktywności w dowodzeniu swoich racji, a będzie to skuteczniejsze, jeżeli istnieje możliwość oparcia się na wiarygodnych dokumentach. W większości regulacji krajowych dowodzenie swych racji przez podatnika jest wymieniane jako prawo, a nawet obowiązek. Podatnik powinien w każdej chwili być w stanie wykazać, że zastosowana cena jest wyrazem na przykład prowadzonej strategii, podziału funkcji, stopnia podejmowanego ryzyka czy też specyfiki rynku. Trzeba też uznać, że nawet w przypadku braku wymaganych dokumentów administracja podatkowa dokonuje wyceny transferu zgodnie z zasadą cen rynkowych. Podatnik przedstawiający odpowiednie dokumenty i rejestry czyni swą wycenę transferu bardziej wiarygodną. Im sprawa jest bardziej nietypowa i złożona, tym większe znaczenie będzie przypisywane dokumentacji.