Rozmowa rekrutacyjna stanowi dla większości kandydatów silny bodziec stresujący. Nawet pewne siebie osoby w sytuacji, kiedy ich każde słowo i gest podlegają ocenie, a stawką jest upragnione stanowisko, mogą poczuć się wytrącone z równowagi. Towarzyszące temu napięcie może skutecznie utrudnić im zaprezentowanie się od jak najlepszej strony
Czy istnieje rzetelny sposób na poznanie wszystkich interesujących nas kompetencji miękkich kandydata i przewidzenie jego zachowania na oferowanym stanowisku?
Psychodiagnostyka i jej zalety
Wychodząc naprzeciw coraz większym wymaganiom rynku, jak i coraz szybszym zmianom w wielu zawodach, pracodawcy i rekruterzy coraz częściej decydują się na włączenie psychodiagnostyki w proces rekrutacyjny w celu wyłonienia właściwego kandydata. Jest to badanie przeprowadzane przez specjalistę za pomocą testów i kwestionariuszy. Czym jednak różnią się takie narzędzi od systemów stosowanych przez działy HR?
Po pierwsze, mogą z nich korzystać wyłącznie osoby z wykształceniem psychologicznym, posiadające wiedzę i umiejętność trafnej interpretacji wyników. Wyjątek stanowią nieliczne narzędzia, które mają możliwość stosować osoby niebędące psychologami po odbyciu szeregu szkoleń i zdobyciu odpowiednich uprawnień. Zauważmy bowiem, że przeprowadzenie badania i obliczenie wyniku to jedno, a dokonanie analizy funkcjonalnej, zrozumienie zależności między skalami, zachowanie odpowiednich warunków diagnozy, przekazania (czasem stygmatyzujących) informacji i odniesienie tego do wymagań naszego stanowiska to drugie. Ponadto, testy i kwestionariusze Pracowni Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego to narzędzia budowane na teoriach i poparte często wieloletnimi badaniami naukowymi, jak i poddane procesowi adaptacji w przypadku narzędzi zagranicznych. Posiadają one niezbędne cechy, którymi są: wysoka trafność i rzetelność, standaryzacja, normy. Ta ostatnia z nich jest szczególnie istotna, ponieważ bez norm wynik osoby badanej nie ma żadnego psychologicznego znaczenia. Nabiera go dopiero wtedy, kiedy porównamy go z wynikami osób z tej samej populacji, grupy wiekowej, o tej samej płci czy wykształceniu. Kolejną zaletą takich narzędzi jest ich wartość prognostyczna. Oznacza to, że jesteśmy w stanie przewidzieć, jak dana osoba zachowa się w sytuacji pracy. Ostatnią, z punktu widzenia rekrutacji być może najważniejszą, zaletą narzędzi psychologicznych jest ich koszt – niższy w porównaniu z systemami dedykowanymi dla działów HR (wymagającymi drogich szkoleń), na które mogą pozwolić sobie tylko duże i dobrze zarabiające firmy. Niespodzianka: mierzone przez nie cechy są dokładnie takie same jak w przypadku testów i kwestionariuszy psychologicznych! Co ważne, specjalista (psycholog) potrafi dobrać odpowiednie narzędzia mierzące pożądane predyspozycje psychologiczne z punktu widzenia konkretnej rekrutacji, a także pomóc rekruterowi uzupełnić profil kandydata o wyniki testowe.
Kompetencje miękkie – o co tyle szumu?
Wiedza akademicka i doświadczenie to nie wszystko. Nietrudno zauważyć, że to, jacy jesteśmy, w znacznym stopniu determinuje sukces pracownika na danym stanowisku. Różnimy się – z tego powody nie każdy ma predyspozycje do kierowania zespołem, pracy w grupie czy pod presją czasu, wystąpień publicznych, pomagania innym, monotonni wykonywanych czynności, zajęcia kreatywnego lub intelektualnego. To tylko kilka przykładów. Dzięki narzędziom psychologicznym możemy zmierzyć niemal każdy aspekt ludzkiego funkcjonowania. Do najczęściej używanych kwestionariuszy w rekrutacji należą kwestionariusze osobowości, temperamentu, inteligencji emocjonalnej, kompetencji społecznych, odporności na stres i stylów radzenia sobie z nim, motywacji osiągnięć czy stylów kierowania ludźmi. Wyróżniamy kompetencje miękkie, które możemy doskonalić, jednak część z nich to względnie stałe, uwarunkowane biologicznie cechy – jak na przykład osobowość czy temperament. Z tego powodu rekruter powinien dokonywać świadomych wyborów, mając na uwadze warunki otoczenia, jak i charakter czynności danego stanowiska, a także predyspozycje psychologiczne potencjalnego pracownika.
Podstawa: dopasowanie
Kandydat posiadający odpowiednie kompetencje będzie efektywnie wykonywał powierzone mu zadania. Dlaczego to takie ważne? Niedopasowanie osobowościowe i temperamentalne prowadzi do odczuwania przez pracownika dyskomfortu psychicznego, to z kolei do stresu i obniżenia subiektywnego dobrostanu. Konsekwencją będzie mniejsza efektywność, brak rozwoju zawodowego, niska motywacja, absencja, zwolnienia chorobowe, wypalenie zawodowe, a nawet rezygnacja z pracy. Sprawdzanie predyspozycji psychologicznych jest szczególnie ważne na stanowiskach z dużą rotacją pracowników, ponieważ może znacznie obniżyć koszty zatrudnienia związane z częstymi rekrutacjami. Ponadto, psychodiagnostyka pozwala wyłonić osoby posiadające cechy przywódcze, zbadać czy ktoś sprawdzi się na odmiennym stanowisku, skontrolować wypalenie zawodowe i poczucie natężenia stresu – jest więc przydatna nie tylko w rekrutacji, ale także podczas rozwoju jak i alokacji pracowników.
Doceń psychodiagnostykę
Narzędzia psychologiczne są coraz chętniej wykorzystywane podczas rekrutacji. Stanowią cenne źródło wiedzy o kandydacie i uzupełnienie rozmowy kwalifikacyjnej. Warto więc rozważyć włączenie ich w tradycyjny proces selekcji oraz proces rozwoju. Dzięki psychodiagnostyce nie tylko wybierzemy właściwego kandydata, ale też stworzymy harmonijnie współpracujące zespoły, poznamy naszych pracowników, ich mocne i słabe strony, odporność na stres, pożądaną na rynku pracy kreatywność i wiele więcej. Pamiętajmy, że efektywni i zadowoleni pracownicy to solidny fundament każdej firmy.
Autorka: Joanna Niedziela
Przeczytaj także:
- Rekrutuj sprawniej i nawet z 50 kandydatów, których wyszuka dla Ciebie sztuczna inteligencja. Poznaj nowość ogłoszenie z TalentPoolem
- Poznaj raport ekspercki Digital HR 2022 – odkryj wyzwania cyfrowego HR i EB
- Zgłoś swoją firmę do konkursu Dream Employer 2022
- Scena HR: Mateusz Jabłonowski – Miinto
- Zajrzyj do e-booka o partnerskim Candidate & Employee Experience
- 10 książek dla Employer Branding Managera
- Szukasz inspiracji do rozwoju? Zajrzyj do Centrum Kariery Goldenline
Zapisz się na newsletter Goldenline
i otrzymaj dostęp do raportu:
People Trends 2026
Oferta HRlink i Goldenline
Skorzystaj z synergii i rekrutuj jeszcze skuteczniej
