Temat: Motyw ojca
Ivančica Ivana Đerić*
z rękopisu "Dziewczyny staną się ptakami"
List do Taty
Toronto, 1993
Oto jestem znów zaczynam pisać wiersze,
Na rogu Younge i Carlton street,
W Toronto, Kanada,
W takiej piekarni z marmurowymi stołami,
Jak płyty nagrobne,
Póki za oknem leje deszcz,
W takiej piekarni z marmurowymi stołami,
Nawet jak za oknem nie leje deszcz,
Oto jestem znów zaczynam pisać wiersze,
Na płyty nagrobne.
O tym nie mówi się w ten sposób,
Jeżeli w ogóle się mówi,
Ale potrzebny mi jest sojusznik.
Kiedy jestem mądra, otwieram swój dzień jak kwiat,
Często nie otwieram,
Oto jestem znów podgrzewam swoją krew,
Jak herbatę na studenckiej kuchence, w Zagrzebiu, w tamtych latach,
Oto jestem znów gapię się znad okiennych kwiatów i boleję serdecznie,
Oto jestem znów drapię się po twarzy brudnymi palcami,
Właśnie tak jak dziecko, które chce być kochane przez upominanie,
Oto jestem znów,
Widzę
Nic nie pomaga.
Tata nigdy by nie wypił tej kawy,
Jeszce słabszej od tej, w której babcia moczyła swój chleb
Do tamtej kolacji bez zębów,
I teraz widzę:
Co nowego, tato,
A nic, babcia umarła.
Odlożyłam sluchawkę na uchodźstwie w Szwecji,
Najeżona jak motyl w kleju,
Nie widziałam jej od paru lat,
Zębów w szklance,
Zębów w szklance,
Ani starych pierzyn cuchnących wodą
W jej wdowim pokoju staruszki, która naprawdę nie
Znała swoich serbskich wnuków.
Naprawdę żal, moja babuszko,
Przykuta płucami do telefonu
Ja za tobą płakałam
Na uchodźstwie,
W Szwecji.
Oto jestem znów przechodzę przez ten sam korytarz
Zdemobilizowane szwedzkie koszary dla azylantów,
Pięć pryszniców na pięćdziesiąt osób
Proszę, nie można się zamykać!
Goła, goła
Oto jestem znów, z sercem-werblem, rozciętym,
Była noc, i dlaczego odgarnęli zasłony?
Oto jestem znów biję czołem
W szare blaszane, oblazłe, wojskowe szafy obok żelaznych łóżek,
Co nowego, córko
Nic, czyż nie walczymy, tato
O, tak!
Pierwszej nocy: nasikała do umywalki,
W Malmö, na trzecim piętrze, w ciszy.
(W razie pożaru lub bombardowania
Prosimy do bocznego wyjścia.)
Czyż nie walczymy, tato?
I oto znów piję twoją taniochę Pinot Silvestre
I żałuję też twoich zębów dezerterów, twoich utraconych,
Wiem, że mama umarła
I wiem, że trzeba było jeść
Nawet w takim biednym kraju
W którym raz w roku obchodzono zarzynanie świń jak bogactwo
A my ani tego,
Wybacz, oto jestem znów, oto jestem znów oto jestem.
Nie ma niczego w Kanadzie, Toronto,
Nie ma tego jednego prostego tamtego czegoś ważnego niepowtarzalnego.
Mówię do ciebie jakbyś żył.
Nie ma niczego w Kanadzie, tato.
Oto znów wpatruję się w twoje
Otwarte zaspane niebieskie oczy,
W tamtym pokoju ciemnym jak wnętrze buta
W tamtym pokoju, w którym,
Znad talerzy z mielonką mięsną
Widziałam twoją matkę kiedy moja umarła
Widziałam twoją matkę drugi? trzeci?
Raz w życiu
Raz w życiu
Co jest?
Oto znów jestem nie mogę jej wybaczyć,
Że kupiła mi tylko jedną czekoladę
Tamtej nocy w Belgradzie, przypadkowej,
I oto jestem znów to wszystko jest dla mnie nieważne
Jak i dla niej.
A dla mamy za późno.
Piszę do ciebie jakbyś był żywy
O, piszę do ciebie jakbyś był żywy
O, jak żywy.
I oto jestem znów
Znad Morza Atlantyckiego, które nic nie znaczy
Jak woda, geografia, ucieczka lub stopień powodzenia ucieczki
W działaniu
Ciebie już zabili podczas gdy latałam,
I oto jestem znów
Widzę, że Morze Atlantyckie nic nie znaczy
I widzę nic nic nie znaczy
Oprócz ciebie.
Tył autobusu.
Przytuliłeś mnie, mój tato,
Nie możesz być bardziej Chorwatem niż Chorwat
Ani Serbem.
Już się więcej nie widzieliśmy.
Piszę do ciebie jakbyś był żywy.
Nie ma niczego w Kanadzie, tato,
I cały świat to nasz zamknięty dom
I pusty.
Oto jestem znów zapłaczę
Nad przesłodzoną kawą, jak tatową,
Albo kupując mleko, jak tobie,
Albo przy sklepie z męskim obuwiem, nigdy nie kupionym,
Albo jakimkolwiek momencie, jaki mogę skojarzyć
A jakiego nie mogę?
Jakiego nie mogę?
Z tobą.
przekład Katarzyna Bytomska i Jelena Jović
*
urodzona w 1969r.Studia dziennikarskie ukończyła w Zagrzebiu w 1992 roku. Pracę magisterską obroniła w Ottawie w 1997 roku. Przeżyła swoich rodziców,sama była w obozie dla uchodźców. Poezja Ivančicy Đerić była publikowana w Balkanskim Književnim Glasniku (Bałkański Kurier Literacki) i w Diwanie.Autorka czterech powieści, w tym "Bośniacy wykonują rundęhonorową" (Bosanci Trče Počasni Krug), która była w gronie nominowanych do nagrody NIN za powieść roku (2007).Zofia M. edytował(a) ten post dnia 05.05.09 o godzinie 18:57