Temat: 8.5. Jak kora mózgowa podejmuje decyzje?

8.5. Jak kora mózgowa podejmuje decyzje?

Najbardziej rozbudowana częścią mózgu jest kora mózgowa. Jest ona odpowiedzialna za gromadzenie i przetwarzanie danych. To ona zapamiętuje i analizuje informacje.

Stosunkowo najwięcej wiemy o tym jak decyzje podejmuje kora mózgowa. Na temat tego jak podejmuje decyzje móżdżek (mózg gadzi) i układ limbiczny wiemy o wiele mniej. Całkiem nie dawno odkryto, iż układ limbiczny (emocje, uczucia) ma swego rodzaju urządzenia peryferyjne, które znajdując się poza mózgiem oraz potrafią zapamiętywać i przetwarzać informacje. Są nimi: serce i trzewia. Jednak nie wiadomo, jak dokładnie one wpływają na sferę emocji i uczuć człowieka. Zatem może być prawdziwe powiedzenie, że człowiek zakochuje się sercem a nie mózgiem, czyli że „decyzję” o zakochaniu podejmuje sercem, a nie mózgiem.

Teraz jednak skupię się na tym co wiadomo i potwierdzono badaniami już dziesiątki lat temu, czyli na korze mózgowej.

Kora mózgowa podejmuje decyzje, porównując zaistniałą sytuację (pytanie decyzyjne) ze zgromadzonymi w niej informacjami.

Może to uczynić przy pomocy pierwotnej kory mózgowej, lub przy użyciu wtórnej kory mózgowej. Czym to się różni w praktyce?

Pierwotna kora mózgowa tylko porównuje zaistniałą sytuację z najważniejszymi informacjami na dany temat, znajdującymi się w naszym mózgu.

Natomiast kora wtórna porównuje zaistniałą sytuację ze wszystkimi informacjami znajdującymi się w naszym mózgu. Czyli z tymi najważniejszymi oraz z innymi mniej ważnymi i bardziej pośrednimi.

Spójrzmy na taki przykład.
Ulicą idzie aktor Tomasz Stockinger, grający w serialu „Klan” doktora Lubicza. Nagle jakaś mówi mu:
- Dzień dobry panie doktorze!

Jak to się dzieje, ze ktoś myli aktora z doktorem?
Ten ktoś ogląda serial „Klan” a w nim Tomasz Stockingera, grającego doktora Lubicza. Ludzki mózg, żeby móc śledzić losy serialowych bohaterów musi zapamiętać, że w „Klanie” Stockinger jest lekarzem i nazywa się Lubicz.

W korze mózgowej widza powstaje informacja:
Tomasz Stockinger = doktor Lubicz

Kiedy nagle spotyka on Tomasz Stockingera, jego kora mózgowa zaistniałą sytuację porównuje na poziomie pierwotnej kory mózgowej.

Czyli mózg odszukuje najważniejszej informacji na temat Tomasza Stockingera. Ponieważ widz, zna Stockingera z Klanu, zatem najważniejsza informacja na jego temat brzmi:
Tomasz Stockinger = doktor Lubicz.

W ułamku sekundy mózg widza dochodzi do wniosku, że ma przed sobą doktora Lubicza. Jest to jego pierwsze wrażenie, jakie wywołał na nim Tomasz Stockinger.

W tym ułamku sekundy nasz widz podjął decyzję pierwotną korą mózgową i wyszlo mu, ze spotkał doktora Lubicza.

Po chwili, jak już minął Tomasz Stockingera, mógł zorientować się, że przecież spotkał Tomasz Stockingera, a powiedział do niego „doktorze”! Cóż za gafę popełniłem, myśli sobie widz i idzie dalej.

Tak właśnie wygląda efekt tzw. pierwszego wrażenia. Powstaje on, gdyż ludzki mózg w pierwszej chwili prawie zawsze przetwarza dane na poziomie pierwotnej kory mózgowej. Dopiero po krótkim czasie zaczyna analizować je na poziomie wtórnej kory mózgowej.

Wówczas porównuje zaistniałą sytuację z innymi informacjami zgromadzonymi w mózgu. Np. takimi:
- przecież Tomasz Stockinger to aktor, więc doktorem Lubiczem jest tylko w serialu
- teraz jest rzeczywistość, a nie serial
- Stockinger grał i gra przecież w innych filmach
- kiedyś widziałem go jak tańczył w „Tańcu z gwiazdami”

Porównanie tych informacje z zaistniałą sytuacją zachodzi w obszarze wtórnej kory mózgowej. Dlatego pierwsze wrażenie bywa dość często mylące, a podejmując decyzję bardzo szybko często kierujemy się pierwszym wrażeniem. Przez to podejmujemy bardzo często błędne decyzje.

Tutaj bardzo dobrze sprawdza się powiedzenie „Co nagle to po diable”. Zanim podejmiesz decyzję, sprawdź wszystkie informacje na dany temat!
To co w pierwszej chwili wydaje się najważniejsze na dany temat, może tylko sprawiać pozory ważnego. Bardzo ważne mogą też być informacje, które wydają się pozornie mało nieistotne.

Żeby unikać efektu pierwszego wrażenia i pochopnego podejmowania decyzji, wystarczy się bardziej zaangażować w daną sytuacje, dany temat! Myślenie wtórną korą mózgową uzyskuje się dzięki większemu zaangażowaniu.

Gdyby nasz widz, zamiast od razu mówić:
- Dzień dobry panie doktorze
Pomyślał „Skąd ja znam tego człowieka?, Kiedy ostatni raz go widziałem? Gdzie go ostatnio widziałem?”, to na pewno zorientowałby się, że w serialu.

Dlatego podejmując decyzję zaangażuj się w sytuację. Zadaj sobie kilka pytań i odpowiedz na nie. Zadaj też kilka pytań osobie, którą spotykasz i dopiero rozmawiaj o konkretach. Wprowadź się w konkretną sytuację. Dopiero wówczas zaczniesz myśleć wtórną korą mózgową.

Gdyby rozmowy kwalifikacyjne trwały 15 sekund to każdy kandydat byłby zatrudniany na podstawie efektu pierwszego wrażenia, jakie zrobił. Rozmowy kwalifikacyjne trwają znacznie dłużej i nawet jest ich od 3 do 7, po to właśnie, żeby zaangażować w daną sytuację rekrutującego i kandydata. Żeby móc go bardziej poznać i podjąć właściwą decyzję.

Doświadczona osoba przeprowadzająca rekrutacje, rozmawia dalej z kandydatem, który popełni gafę na początku. Jednak niedoświadczona po prostu go skreśla, bazując na pierwszym wrażeniu.

Dlatego uważaj wywołując pierwsze wrażenie, jak i oceniając pod wpływem pierwszego wrażenia :)