Ryszard Mierzejewski

Ryszard Mierzejewski poeta, tłumacz,
krytyk literacki i
wydawca; wolny ptak

Temat: Czym jest wiersz?

André Frénaud*

Słowa wiersza


Wąska, kręta szczelina skąd wydobywa się głos,
majaczący zarys przyszłej budowli,
palące potwory, okrutne harmonie,
droga daleka, ostre rany
i noc bez dostępu.

Słowa wiersza powinny być trafne i dwuznaczne,
nigdy nie spotkane, oczywiste, znajome,
wywodzące się z trzewi, wstrzymane, uwolnione
zaciśnięte jak ziarno w pysku szczura,
zaciśnięte, uporządkowane, jak ziarna w kłosie
tajemne jak ład
którym lśnią wszystkie drzewa raju,
słowa wiersza.

Styczeń 1962

z tomu „Poetes d'aujourd'hui”, 1963

tłum. Zbigniew Herbert

*notka o autorze, inne jego wiersze w wersji oryginalnej i linki
do polskich przekładów w temacie W języku Baudelaire'a
Ryszard Mierzejewski edytował(a) ten post dnia 04.01.12 o godzinie 14:52
Michał M.

Michał M. powoli zmierzam do
celu

Temat: Czym jest wiersz?

William Carlos Williams

Wiersz


Cały jest
w dźwięku. Piosenka,
nie zawsze piosenka. Powinien

być piosenką - złożoną
ze szczegółów, goryczki,
lotu osy - czymś
natychmiastowym, nożyczkami

rozwartymi, oczami
zbudzonej - ruchem
odśrodkowym, centrycznym

przeł. Artur Międzyrzecki
Ryszard Mierzejewski

Ryszard Mierzejewski poeta, tłumacz,
krytyk literacki i
wydawca; wolny ptak

Temat: Czym jest wiersz?

Rafael Cadenas

Pojednanie


Dogadajmy się nareszcie, wierszu.
Nie będę cię zmuszał do mówienia tego, czego nie chcesz,
a ty nie będziesz się sprzeciwiał zbytnio mym pragnieniom.
Mocowaliśmy się ze sobą ponad miarę.
I po co ten upór, by cię stworzyć na własne podobieństwo,
gdy to ty wiesz rzeczy, o których ja nie mam pojęcia?
Uwolnij się nareszcie ode mnie.
Uciekaj, nie oglądając się za siebie.
Ratuj się, nim będzie za późno.
Przecież to ty mnie przerastasz,
potrafisz wyrazić to, co cię porusza;
ja tego nie umiem.
Przecież to ty jesteś czymś więcej niż jesteś,
ja zaś tylko próbuję rozpoznać się w tobie.
Przede mną obszar mych pragnień,
ty zaś nie masz żadnych.
Podążasz jedynie naprzód,
nie zważając na rękę, którą wprawiasz w ruch
i która ma cię za swoją własność,
gdy czuje, jak z niej wypływasz,
niczym tworzywo, przyjmujące kształt.
Narzuć swój bieg piszącemu;
On tylko potrafi się ukrywać,
kamuflować nowość,
pomniejszać sam siebie.
Pokazuje wymęczone powtórki.
Wierszu,
oderwij mnie od siebie.

tłum. Krystyna Rodowska
Ryszard Mierzejewski

Ryszard Mierzejewski poeta, tłumacz,
krytyk literacki i
wydawca; wolny ptak

Temat: Czym jest wiersz?

Josip Osti*

Nienapisany wiersz


Śnił mi się wiersz: piękny i cały.
Wyszlifowana kryształowa kula. Otwarta
klatka, pełna złoto-jesiennego krasowego
światła. W niej pustka z muzyczną
szkatułką w sercu. Szum skrzydeł martwego
ptaka i podziemnej rzeki, której drogi
odkrywa promień mgły, która się wije
między winnicami i samotnymi borami…
Wziąłem ołówek, który mam zawsze
pod ręką przy wezgłowiu, i chwyciłem go
jak ten, który tonie, chwytając
cienką, nieistniejącą słomkę. Rano
obudziłem się z ołówkiem w ręku.
Z drobnym promieniem słońca, który oświetla
linie życia i śmierci, krzyżujące się
na mojej dłoni. Z przez nocną
ulewę zmytą koroną wielkiego
orzecha w oku. Z gruchaniem synogarlic
w uchu... Snu nie pamiętałem.
To był jeszcze jeden mój nienapisany
wiersz. Wiersz, który, niczym wielu
ludzi w mieście, w którym się urodziłem,
pochłonęła noc.

tłum. Katarzyna Szproch

*notka o autorze w temacie Listy poetyckie
Jadwiga Z.

Jadwiga Z. Bardzo długoletni
dyrektor
przedszkola,
nauczyciel dyplom...

Temat: Czym jest wiersz?

Jadwiga Zgliszewska

WYSILIĆ SIĘ NA WIERSZ


Wysilić się na wiersz
to jak urodzić krowę
od razu dorosłą
a nie jakieś cielę
co by patrzyło
na malowane wrota
żeby było weselej

wtedy boli
każdy szczegół ciała –
głowa puchnie
ręka omdlała
oczy z orbit wychodzą
(piszący na komputerze
płaczą sztuczną łzą)...

... i po co?
dziś poezja niemodna
tomiki kurzem pokryte
jest wiele mądrzejszych książek
a wierszy szufladowych
pies z kulawą nogą nie trąca
(niestrawne?)

i tylko ręka nawykła
do rychłego utrwalania tego
co się urodzi w głowie
(nawet o tej krowie)
natrętnie notuje
czasem bez sensu słowa
bo pióro poety zawsze gotowe

śpię z nim pod poduszką –
a nuż się przyśni poemat?
wtedy
napiszę nawet po ciemku

na razie –
strasznie się wysilam
jakbym ciągle
tę krowę rodziła
łaciatą
i... rogatą!

Wiem, gdzieś już ten wiersz był tu pomieszczony. Niestety, nie potrafię go odnaleźć.
Tymczasem wydaje mi się, że jego najwłaściwsze miejsce - to ten właśnie wątek...
Jadwiga Z. edytował(a) ten post dnia 03.09.09 o godzinie 20:01
Jadwiga Z.

Jadwiga Z. Bardzo długoletni
dyrektor
przedszkola,
nauczyciel dyplom...

Temat: Czym jest wiersz?

Jadwiga Zgliszewska

AUTODIALOG POETY


Zdawałoby się –
pisać wiersz
to nic prostszego
to jak lepienie z gliny
dowolnych kształtów
gdy gładka masa
sama wciska się między palce...

... a tak naprawdę
to trzeba granit kruszyć
potężnym obuchem
i łamać ręce

że to z tym wierszem
to jak szycie zgrzebnego worka
grubą nitką
(w dodatku na okrętkę)...

... ale bywa to drapowaniem jedwabiu
niezwykle misternie

że poezję tworzyć
to jak drapakiem
zamiatać schody
byle jak
aby do przodu...

... gdy tymczasem
trzeba pyłek strząsać
leciutkim piórkiem
z bezcennych książek

że być poetą
to iść przez pole
i gwizdać na wszystko...

... a to akurat
bosą stopą
chodzenie po ściernisku
co kłuje niemiłosiernie

takie ciernie
wbijają się w serce
i tylko wtedy
powstają prawdziwe wiersze
Michał M.

Michał M. powoli zmierzam do
celu

Temat: Czym jest wiersz?

Bogdan Czaykowski

Poezja


Mowa pośrednia bywa bardzo słodka
jej tajemniczość obiecuje
i każe się domyślać

z rozmowy domysłów
powstaje system znaków
prywatny
dwujęzycznie precyzyjny

dotyk cielesny
wymownych symboli
aluzji i napomknień
bezsłownych rytuałów
jest wtedy dalszą
mową pośredniości
która toczyłaby się
nieskończenie

niedosytem spełnień
ciągłego znaczenia

przez słodycz pełną
niedośmiertelności
Ryszard Mierzejewski

Ryszard Mierzejewski poeta, tłumacz,
krytyk literacki i
wydawca; wolny ptak

Temat: Czym jest wiersz?

Wiersz rodzi się

Wiersz rodzi się
o świcie na zmiętej poduszce
wciśnięty między
twarde okładki świadomości
posypany
okruchami marzeń
witaj tak przyznaję że
wczoraj wieczorem znów przepiłem
dziesięć złotych nie-
dużo i stanęło mi na żołądku
męczy
nie daje spać
bezkształtne bezmyślne a już
splugawione
kurwa mać wierszem rośnie
rozpycha się krzyczy
chce żyć ja też

Ja teżTen post został edytowany przez Autora dnia 17.10.13 o godzinie 07:33
Ryszard Mierzejewski

Ryszard Mierzejewski poeta, tłumacz,
krytyk literacki i
wydawca; wolny ptak

Temat: Czym jest wiersz?

Charles Tomlinson

Wiersz


przestrzeń
okno
wpatrzone samo w siebie

lico
w obie i
we wszystkie strony

dwukropek
między zielonym jabłkiem:
a wazą w zieleni

niewidzialne
łóżko i oddech
w przypływach powietrza

poniżej nieskazitelna
połyskliwość
pajęczyny

tłum. Jerzy Jarniewicz
Ryszard Mierzejewski

Ryszard Mierzejewski poeta, tłumacz,
krytyk literacki i
wydawca; wolny ptak

Temat: Czym jest wiersz?

Marian Ośniałowski

Pan redaktor


Pisząc wiersze trzeba maczać pióro
we własnej krwi,
chociaż są niskie honoraria.
W moim wierszu za sto złotych
jest nocy szum z deszczu słodką arią.

Banalne marzenie ze srebrnych
fotoplastikonów.
Krzyczą marcowe koty.
Daremnym żalem wzbiera pustych godzin
monotonność
w moim wierszu za sto złotych.

Pan redaktor „Nieba Warszawy”
odpowiada poważnie, nie drwi:
Nie będziemy tych wierszy drukowali;
jeszcze za mało w nich krzyku i nerwów,
w nich jeszcze za mało krwi.

z tomu „Suita cygańska”, 1959
Michał M.

Michał M. powoli zmierzam do
celu

Temat: Czym jest wiersz?

Anna A. Tomaszewska *

Haiku


wiersze jednorazowego użytku pisane
na serwetkach w café "Yoko", gdzie językiem
manipuluje się sprawniej niż widelczykiem
wśród ostryg i raków (wodorostów i pereł)

w café "Yoko" do sorbetów, tart, czekoladowych
trufli czyta się Basho w bardzo obcym języku
bez zrozumienia poszczególnych wyrazów,
słowem: muzyka słów (i tyle tej poezji, na ząb)

z tomu "Wiersze do czytania"
(Wydawnictwo Literackie, 2005)


* notka o Autorce w temacie StarośćMichał M. edytował(a) ten post dnia 26.10.09 o godzinie 01:58
Jerzy Andrzej Masłowski

Jerzy Andrzej Masłowski poeta, autor tekstów
piosenek, prozaik

Temat: Czym jest wiersz?

Maria Pawlikowska - Jasnorzewska

RYMY

Rymy, zabawko moja, szkatułko otwarta,
Pełna korali, wstążek, błyszczących kamieni;
Jak sroka gromadziłam was; najmilsze chwile
Spędzałam, przesypując was z ręki do ręki

Dziś nie umiem przymierzać do słów moich ciężkich
Żadnej wstążki kwiecistej - nie potrafię dobrać
Barwy do barwy, dźwięku do dźwięku... Żegnajcie,
Dawne igraszki moje mistrzowsko - dziecinne,
Asonanse, podobne pustym łamigówkom,
Układanym w beztroskim pocie czoła... Dzisiaj,
Rytmie, prowadź ty jeden tęskniącą myśl moją
Równym krokiem pod ramię. Wojennie i twardo,
Aż do chwili powrotu.
Michał M.

Michał M. powoli zmierzam do
celu

Temat: Czym jest wiersz?

Adam Zagajewski

Pisanie wierszy


Pisanie wierszy jest pojedynkiem,
w którym nie ma zwycięzcy - po jednej stronie
wznosi się cień, masywny jak łańcuch górski
widziany przez motyla, po drugiej
migają tylko krótkie chwile jasności,
obrazy i myśli, jak błyski zapałki
tej nocy, kiedy w bólu rodzi się zima.
Jest wojną w okowach, szyfrowaną depeszą,
długim czuwaniem, cierpliwością,

statkiem, który tonie i wysyła sygnał,
i przestaje tonąć, okrzykiem triumfu,
wiernością wobec starych, milczących mistrzów,
spokojną kontemplacją okrutnego świata,
eksplozją radości, ekstazą, nienasyceniem,
żalem, że wszystko odchodzi, nadzieją,że nic nie ginie,
rozmową, w której zabrakło ostatniego słowa,
dużą przerwą w szkole, której uczniów
już nie ma, jest pokonaniem jednej słabości

i początkiem nowej, wiecznym czekaniem
na następny wiersz, modlitwą, żałobą
po matce, krótkim zawieszeniem broni,
skargą i szeptem w spalonym konfesjonale,
buntem i wielkodusznym przebaczeniem,
rozdaniem całego majątku, skruchą, zgodą,
biegiem i spacerem, ironią, zimnym spojrzeniem,
wyznaniem wiary, dykcją, pośpiechem,
płaczem dziecka, które zgubiło najdroższy skarb.

z tomu "Niewidzialna ręka",
Wydawnictwo Znak, Kraków, 2009
Ryszard Mierzejewski

Ryszard Mierzejewski poeta, tłumacz,
krytyk literacki i
wydawca; wolny ptak

Temat: Czym jest wiersz?

Archibald MacLeish

Ars poetica


W wierszu powinno chodzić o dotyk, nie słowo –
Powinien być bezgłośny jak kulisty owoc,

Niemy
Jak stare medaliony, kiedy ich dotkniemy,

Milczący jak mech na kamiennym parapecie,
Polerowanym rękawami od stuleci,

Wiersz powinien nie mieć słów, być taki
Jak szybujące ptaki,

Istnieć bez ruchu w mijających chwilach,
Jak księżyc, gdy się wspina,

Jak jego światło, wyswobadzające
Wplątaną w noc gałązkę po gałązce,

Jak jego blask za zimowymi liśćmi
Znikać, wspomnienie po wspomnieniu, z myśli –

Istnieć bez ruchu w mijających chwilach,
Jak księżyc, gdy się wspina/

Za cała historię rozpaczy –
Puste drzwi i klonowy liść.

Za miłość –
Schylone trawy i dwa światła ponad morzem.

Wiersz powinien nie znaczyć,
Lecz być.

tłum. Stanisław Barańczak

w wersji oryginalnej pt. „Ars Poetica”
w temacie Poezja anglojęzyczna

wiersz jest też w temacie Kierunki, szkoły, manifesty poetyckie
Ryszard Mierzejewski edytował(a) ten post dnia 17.12.09 o godzinie 11:45
Ryszard Mierzejewski

Ryszard Mierzejewski poeta, tłumacz,
krytyk literacki i
wydawca; wolny ptak

Temat: Czym jest wiersz?

Wiersz jako posłaniec śmierci

Myśl o tym że nieuchronnie
umrze spadła jak
grom z jasnego nieba tak
właśnie to trafne
porównanie jak grom
niespodziewanie i porażająco
w ułamku sekundy
zagotowała krew w żyłach i
uderzyła do głowy
nie miała żadnego uzasadnienia
w tamtej chwili
miał szesnaście lat i wraz ze swoimi
rówieśnikami oglądał
telewizję w bursie szkoły do której
uczęszczał
film też nie mówił o śmierci
więc dlaczego właśnie
wtedy tak namacalnie poruszyła
świadomość

Tak już zostało nawiedzała go
zawsze jak gość
nieproszony i natrętny
i bardzo bardzo niemiły dla
gospodarza
miotał się w jej objęciach
bezradnie jak zwierzę w klatce
czuł jak mu sufit
spadał na głowę przygniatał
a on leżąc
twarzą do ziemi z przetrąconym
kręgosłupem nie mógł
wykonać najmniejszego ruchu
ręką nogą głową nawet
małym palcem
z ustami pełnymi ostrego gruzu
dusił się dławił
ciało pomału pokrywała
twarda łuska
a rybie usta daremnie szukały
życiodajnego tlenu

Ta czarna myśl
wyskakująca niespodziewanie
z podświadomości obok
lęku i żalu że
życie tak kruche i krótkie
rodzi także wiersz ten
najprawdziwszy najszczerszy
bez wymyślonych tropów
nadętego przesłania
czysty prosty niewinny
i bezbronny
jak mały nagi człowiek który
wychodzi na świat
z łona wijącej się z bólu ale
szczęśliwej matki

Pisz tak jakbyś przeżywał
własną śmierćRyszard Mierzejewski edytował(a) ten post dnia 06.06.10 o godzinie 07:16
Ryszard Mierzejewski

Ryszard Mierzejewski poeta, tłumacz,
krytyk literacki i
wydawca; wolny ptak

Temat: Czym jest wiersz?

Lawrence Raab

Wiersz którego nie da się napisać


różni się od wiersza
nienapisanego i od mnóstwa

nigdy niedokończonych - tych łodzi
zagubionych we mgle, dryfujących

po bezwietrznych szerokościach,
gdzie nie pomogą mapy i nie ma wody.

W wierszu którego nie da się
napisać nie ma nic niebezpiecznego,

nie ma ciężkiego ładunku znaczenia,
żadnego znaczenia. I w tym

jego świetność, tak
staje się symbolem,

nie porażki albo straty,
ale niemożliwego.

Więc wzmaga się wiatr, nadymają postrzępione
żagle i powietrze staje się słodsze.

Pojawia się zielona wyspa.
Wszyscy ocaleni.

tłum. Krzysztof Stachnik

w wersji oryginalnej pt. „The Poem that Can't
Be Written” w temacie Poezja anglojęzyczna
Ryszard Mierzejewski edytował(a) ten post dnia 28.01.10 o godzinie 18:15
Michał M.

Michał M. powoli zmierzam do
celu

Temat: Czym jest wiersz?

Julia Hartwig

Reprymenda


Nie powinieneś był pisać ich ot tak
ni z tego ni z owego
byle jak
out of the blue
mówił poeta do poety

(Ach jak mi się spodobało to out of the blue
out of the blue - powtarzałam sobie
dla mnie to nie było ni stąd ni zowąd
ale tyle błękitu ile da się udźwignąć
bo całe niebieskie jest blue)

Kto zapamięta to twoje out of the blue
- mówił -
zaledwie zapiszesz już zniknie
byłeś dobry kiedy powoli meblowałeś wiersz

Ale mówił do poety którego już nie ma
który odszedł już na dobre
w ten nieumeblowany błękit
tym razem naprawdę nieoczekiwanie
out of the blue

z tomu "Jasne niejasne",
Wydawnictwo a5, Kraków, 2009
Ryszard Mierzejewski

Ryszard Mierzejewski poeta, tłumacz,
krytyk literacki i
wydawca; wolny ptak

Temat: Czym jest wiersz?

Krzysztof Gąsiorowski*

Ars poetica I


Tłumy deszczu odeszły
Nad zakłutą wieżą
- wieżą jest każda czynność –
wnętrzem i barwą skoku
pierwszych słów
wklęcza się
zalękniona wdowa placu
jak opuszczone nami pismo...

z tomu „Podjęcie bieli”, 1962

Ars poetica II

Wiersz – mów – spokojnie
Tak jak gdybyś szedł aleją ciemną
Aleja ciała nie jest powtarzana
dalekie pola w których kwitnie wiatr

Lecz zapamiętaj bezimienny tekst – trenu:
Cieniem go Hiroszimie dopisał Japończyk
Ciałem zasłaniał kamień przed dziejami miasta

Poezja czym wreszcie jest – jest miejscem bezdomnym
Krzykiem dłuższym o ludzki cień
Czarne krzaki ulecą z naszych gestów

Wiersz pozostanie – jeżeli uprzedza
Nikomu miałby go uruchomić
nawet Norwid: taki w i e r s z – s u f l e r

Ars poetica III

Znowu tu jesteś I czekasz
Na słowa – białe dorzecze z popiołem
Anioła który w Sodomie lub Gomorze
Został

Słowo – to żona Lota: zapatrzona w pożar
Może jedynie siwieć – kosmyk soli podwiń
To kamień starszy o słony blask szlochu

Kryształ graniczny – krew dalej odbiega
Słowa na pętli języka same się powieszą
Mimika iskier w pożodze milczenia

Rysy twojej twarzy mnożą moje oczy
Jak wiatrak przeciągłe zerknięcia powiewu
Który już żadnych nie przedłuża głosów

z tomu „Białe dorzecze”, 1965

*Krzysztof Gąsiorowski (1935-2012)) – poeta, krytyk literacki, eseista; współzałożyciel klubu studenckiego „Hybrydy” i działającej przy nim grupy pn. Orientacja Poetycka Hybrydy. Kierował działami poezji w znanych pismach „Współczesność” i „Literatura”, od 1975 roku był zastępcą redaktora naczelnego „Poezji”. Wydał tomy wierszy: „Podjęcie bieli” (1962), „Białe dorzecze” (1965), „Tonące morze” (1967), „Wyprawa ratunkowa” (1971), „Wyspa oczywistości” (1972), „Małe rapsody” (1974), „Bardziej niż ty” (1975), ”Wyprawa ratunkowa. Wiersze wybrane” (1980), „Poezje wybrane” (1985), „Z punktu widzenia UFO” (1986), „Powrót Atlantów” (1992), „Gemmy w kości policzkowej” (1993), „Milczenie Minotaura” (1994), „Biedne dwunożne mgły” (2001), „Gorgona, mamka bogów” (2002), „Norwid, wieszcz - sufler" (2002), „Yyell. Ballady i romanse SF” (2003), „Czarne Ścieżki. Wobec śmierci Jana Pawła II” (2005), „Dwa gołębie temu” (2006), „Rdzowłosa i inne pijaństwa" (2007).
Ten post został edytowany przez Autora dnia 23.05.13 o godzinie 07:05
Michał M.

Michał M. powoli zmierzam do
celu

Temat: Czym jest wiersz?

Wojciech Kass

Portret z marca 2004 roku


Kiedy piszę wiersz
przychodzą do mnie koty
siadają i patrzą
jakby mówiły: "poprawiasz się".
Kiedy udaje się wers
choćby jedno porównanie
także podchodzą
szukają miejsca
między barkiem i brodą
aby złożyć czarne główki
mówią: "sprawiasz się".
Kiedy wiersz podchodzi
jego zapach, jego lodowaty oddech
łapy jak cień
znowu zbliżają się
koty
liżą ręce, kciuki, paznokcie
jakby mówiły: "wyprawiasz się
musisz być czysty".

z tomu "Gwiazda Głóg",
Wydawnictwo Iskry, Warszawa, 2005


Wiersz ten jest także w temacie Autoportret w lustrze wiersza - M.M.

notka o Autorze oraz linki do innych wierszy
w temacie Współczesna poezja polska - najmłodsze pokolenie
Michał M. edytował(a) ten post dnia 17.02.10 o godzinie 01:38
Ryszard Mierzejewski

Ryszard Mierzejewski poeta, tłumacz,
krytyk literacki i
wydawca; wolny ptak

Temat: Czym jest wiersz?

Krzysztof Gąsiorowski*

Nie można już pisać


Czytam kolejny utwór
znanego poety:

nie można już pisać wierszy
nie można już pisać wierszy
nie można już pisać wierszy

I tak od wielu lat.

Jakby w okalającym nas murze
ktoś wykuwał otwór,
w tym otworze mniejszy otwór,
w nim jeszcze, jeszcze mniejszy.

Ale zdaje się mieć rację
znany poeta,
słowa i wiersze nie są istotne,
najważniejszy jest człowiek.

I nie można już pisać wierszy,
nie można już pisać,
nie można już...

Tylko że po takiej wiedzy,
spytał inny poeta, po takiej wiedzy
jakie przebaczenie?

W sferze ducha,
poezja należy do sfery ducha,
„nie można już...”
zaczyna nas, a nie kończy.

Życie jest bowiem nawet
ważniejsze od naszej
śmierci.

z tomu „Bardziej niż ty”, 1975

*notka o autorze w temacie Czym jest wiersz?
Ryszard Mierzejewski edytował(a) ten post dnia 18.02.10 o godzinie 11:10

Następna dyskusja:

Czym jest wolność?




Wyślij zaproszenie do