Michał Mącznik

Michał Mącznik Trener Praktycznej
Improwizacji

Temat: 1.2 Krótka historia improwizacji

Dla osób zainteresowanych powstaniem teatru improwizacji, przedstawiam krótką historię współczesnego impro. Wiedza ta, nie jest niezbędna do stosowania technik improwizacji. Jednak dla ciekawych przedstawia ogólny zarys powstania współczesnego impro.

Krótka historia teatru improwizacji

W ciągu wieków powstało kilka styli improwizacji teatralnej. Najbliższym przodkiem współczesnego impro była prawdopodobnie Commedia dell'arte, która powstała w europie w XVI wieku. Była to komedia ludowa, która w dużej mierze opierała się na improwizacji. Aktorzy posiadali jedynie szkicowy scenariusz, a resztę swobodnie improwizowali, wymyślając teksty i gagi stosowne do danej sytuacji.

Po Commedia dell'arte nastąpiła przerwa, a impro odeszło w zapomnienie, dopóki nie zostało ponownie „wynalezione” ponownie przez dwie osoby – Keitha Johnstona i Violę Spolin, które nadały jej współczesny kształt. Co ciekawe Johnstone i Spolin zrobili to niezależnie od siebie (prawdopodobnie nawet nigdy się nie spotkali)*.

Keith Johnstone i Theatresports (UK)
Keith zaczął formułować swoje teorie dotyczące kreatywności i spontaniczności podczas dorastania w Wielkiej Brytanii, później zaczął je wykładać na Uniwersytecie Calgary. Uważał, że teatr stał się pretensjonalny, dlatego przeciętny człowiek z ulicy, nie będzie rozważał spędzania wolnego czasu w ten sposób.

Aby zdobyć zainteresowanie większego grona osób Johnstone zdecydował się na połączenie teatru i sportów. Taką kombinację nazwał sportami teatralnymi (Theatresports – naz. oryg.). Grupom teatralnym nadał cechy zespołów sportowych, a sporty teatralne były niczym innym jak zawodami. Grupy rywalizowały ze sobą o punkty przyznawane przez sędziów. Dzięki Sportom teatralnym, pomysły Keitha Johnsona, wywarły bezpośredni lub pośredni wpływ na większość współczesnych grup improwizatorów.

Viola Spolin (USA)

W latach 1930, Viola Spolin, zaczęła rozwijać nowe podejście do nauczania aktorstwa. Zostało ono oparte na prostej i skutecznej idei, że dzieci będą się bardziej cieszyły nauką aktorstwa, jeżeli wiedza i umiejętności będą nabywane podczas serii gier teatralnych.

Uważa się, że teatr improwizacji, jaki znamy w USA miał początki w roku 1955, wtedy Viola Spolin poprowadziła warsztaty dla jej syna Paula Sillsa i jego kolegów (studentów aktorstwa z Chicago), którzy założyli własny teatr. Grupa ta, przerodziła się później w „Compass Players”, a docelowo w „Second City”. Obecnie praktycznie każdy teatr improwizacji w USA sięga korzeniami właśnie do Second City.

Impro XXI wieku
Obecnie z zasad, reguł i gier improwizacyjnych opracowanych przez Violę Spolin i Keitha Johnstona, nie korzystają jedynie aktorzy teatralni. Techniki improwizacji znajdują swoje szerokie zastosowania w prowadzeniu biznesu, negocjacjach, zarządzaniu, nauce, komunikacji, prowadzeniu szkoleń, coachingu i wielu innych dziedzinach.

*Jednak Keith Johnstone w niektórych rozdziałach „Impro for Storytellers” odwołuje się do gier prowadzonych przez Violę Spolin (książka ta powstała w latach 70.)