Tomasz Dulewicz Coach, trener
Temat: 11.3. Model Coachingu wg SFA - opis i pytania
11.3. Model Coachingu wg SFA - opis i pytaniaEtap 1 – Poznanie rzeczywistości i określenie celu.
1. Nawiązanie kontaktu
Porozmawiaj o tym co się dzieje Tu i Teraz, o tym co widzisz, co odczuwasz. Okazuj klientowi ciekawość oraz empatię.
- Witam! Cieszę się, że mnie Pan odwiedził. Jak się Panu jechało tutaj?
- Może kawy, herbaty? :)
- Mam wrażenie, że jest Pan .... odprężony, wesoły, zaciekawiony, zmartwiony, smutny. Naprawdę tak jest czy to tylko moje wrażenie?
Zaproponuj przejście na „Ty”. Jeśli klient się nie zgodzi zostań na „Pan”.
2. Kontekstualizacja
Określ sytuację w jakiej znajduje się klient. Określ SYTUACJĘ, a nie tylko stan klienta. Pamiętaj, że SFA zmienia całą sytuację, a nie tylko stan klienta. Dzięki zmianie całej sytuacji, zwiększamy trwałość zmiany. Klient zmienia nie tylko siebie, ale też otoczenie, które pomaga wprowadzić i utrzymać zmianę.
- Jak to się stało, że do mnie przyszedłeś?
- Z czym do mnie przychodzisz?
- Jakie są Twoje oczekiwania co do tego spotkania?
- Jak to się stało, że tutaj trafiłeś?
- Czyj to był pomysł, abyś tutaj przyszedł?
- Jak on wpadł na taki pomysł?
- Czego on się spodziewa, jako rezultatu Twojego przyjścia tutaj?
- Po czym on pozna, że problem, który według niego masz został rozwiązany?
- W jaki sposób według niego Twoje zachowanie jest problemem?
- Co takiego musi on zobaczyć Twoim zachowaniu, aby zostawić Cię
w spokoju?
Zbadaj też „co daje klientowi jego zachowanie?”:
- Co jest dobrego dla Ciebie w Twoim dotychczasowym zachowaniu?
Może się zdarzyć, że klient odpowie „nic”. Wówczas idziesz dalej. Jeśli jednak wymieni wiele rzeczy, to zapytaj o nie, np. tak:
- Rozumiem, że Twoje niepożądane zachowanie przynosi Ci jednak pewne korzyści. Czy jesteś w stanie zrezygnować z tych korzyści dla osiągnięcia celu?
- Czym możesz zastąpić korzyści płynące z niepożądanego zachowania? Co chcesz w ich miejsce?
3. Odnalezienie Celu Klienta /Zamiana problemu na cel
Sprecyzuj cel klienta:
- Zatem co chcesz osiągnąć w tej sytuacji? Co chcesz dokonać?
- Chcesz, aby był to cel Twojej pracy ze mną?
- Jakie jeszcze inne korzyści będziesz miał z osiągnięcia tego celu?
- Jakie będą korzyści innych osób z osiągnięcia Twojego celu?
Problem/trudność zamień na cel:
- Co chcesz w miejsce problemu?
- Jak wyglądałoby Twoje życie, gdyby tego problemu nie było?
- Czego byś chciał w miejsce tego problemu?
Etap 2 – Wydobycie zasobów.
4. Określ zasoby
Na tym etapie prowadzenia coachingu należy określić zasoby klienta. W praktyce krok ten polega na porozmawianiu z klientem o jego dokonaniach, sukcesach, osiągnięciach i wszystkim z czego jest dumny, czym może się pochwalić. Następnie należy zwrócić uwagę klienta na zasoby którymi posłużył się w tamtych sytuacjach.
- Opowiedz mi o swoich osiągnięciach, z których jesteś zadowolony, dumny.
- Opowiedz mi o swoich największych zmianach, których dokonałeś.
- Jak Ci się to udało?
- Jak to zrobiłeś?
- Co Ci pomogło to zrobić?
- Co wtedy widziały w Tobie ważne dla Ciebie osoby?
- Co innego było w twoim zachowaniu wtedy, niż jest teraz?
Jeśli klient nie zauważa swoich zasobów, bądź bardzo mało ich widzi, albo twierdzi że w ogóle nic nie osiągnął w życiu zastosuj „pytanie o wyjątki”, lub „pytanie o cud”.
„Pytanie o wyjątki” i „pytanie o cud” są stosowane w trudnych sytuacjach, kiedy klient jest zrezygnowany, czasem nawet załamany i nie wierzy w osiągnięcie swojego celu. Cel zazwyczaj przysłania mu trudna sytuacja, w której znajduje się.
5. Pytanie o wyjątki
Żaden stan NIE trwa wiecznie. Kiedyś musiał się zacząć. Wcześniej jednak go nie było
i klient żył bez niego.
Pytanie o wyjątki polega na znalezieniu sytuacji w której klient czuł się lepiej, bądź zachowywał się w sposób który przybliżał go do celu. Np. kiedy klient twierdzi, że zawsze jest zdenerwowany i zły, znajdź choć jedną sytuację w której NIE był zdenerwowany, czyli czuł się odprężony, spokojny, wesoły.
- Kiedy zachowujesz się inaczej? Czy kiedy śpisz, to twoje niepożądane zachowanie występuje?
- Jak to się dzieje, że wtedy tego nie robisz?
- Co ci pomaga?
- Jak to się dzieje, że przestajesz zachowywać się ... (tak i tak)?
- Co masz z tych „przerw”?
- Czy te przerwy mogą być dłuższe? Co ci to da?
- Jak myślisz, co zrobiłeś wtedy, że zdarzył się wyjątek?
- Co ci pomogło wykonać ten wyjątek?
- Skąd wziąłeś pomysł, żeby to zrobić?
Jeśli klient twierdzi, że nie ma wyjątków, lub podaje bardzo mało, to zadaj „pytanie o cud”.
6. Pytanie o cud
- Usiądź wygodnie. Zrób głębszy wdech i wydech. Powtórz 2 razy. Wyobraź sobie, że pewnego ranka budzisz się. Za oknem jest piękna pogoda, jesteś wesoły i pełen optymizmu. Odkryłeś właśnie, że w nocy, kiedy spałeś, wydarzył się cud. Cud jak
z baśni. Twoje trudności i problemy zniknęły, osiągnąłeś swój cel. Rozejrzyj się do koła. Osiągnąłeś właśnie swój cel.
- Jak się teraz czujesz? Co się dzieje wokół Ciebie?
- Co mogło się wydarzyć kiedy spałeś? Na czym polegał cud?
Kiedy klient opisuje cud, zachęcaj do bajkowej atmosfery, do fantazji. Następnie znajdź powiązania miedzy tą fantazją a rzeczywistością.
- Czy doświadczyłeś już kiedyś podobnych momentów do tego cudu?
- Co by odpowiedział Twój mąż/żona na powyższe pytanie?
- Kiedy ostatnio zdarzyło Ci się ... (wymieniamy prostą czynność, którą klient opisał cudzie)? Jak się wtedy czułeś? Co potem zrobiłeś?
Cud i fantazje klienta należy odnieść do rzeczywistości. Cud, który opisuje klient powinien być zależny od niego, a nie od osób trzecich.
Np. Kiedy klient powie, że wróżka przyszła i dotknięciem różdżki sprawiła, że klient osiągnął cel, zapytaj:
- Kim może być ta wróżka w realnym świecie? Kto może ci pomóc? Kogo możesz poprosić o pomoc oprócz coacha?
- Co takiego otrzymałeś od tej wróżki? Jak to możesz wykorzystać w realnym świecie?
Etap 3 - Znalezienie rozwiązania pozwalającego osiągnąć cel.
7. Skalowanie
Jest to określenie na skali, swojego aktualnego stanu w drodze do celu. Np. w ten sposób:
- Określ na skali od 1 do 10 swoje aktualne miejsce na drodze do celu. Jeśli 1 to początek, a 10 cel, to w którym miejscu teraz się znajdujesz?
Jeśli klientowi nie pasuje skala od 1 do 10, zapytaj o inną skalę:
- Czy skala od 1 do 10 jest dobrą dla Twojej sytuacji skalą? Może chcesz inną?
Zachęcaj do twórczości i fantazji. Może to być skala złożona ze szczytów, np. Śnieżka, Rysy, Mount Blanc, Mount Everest. Im skala jest bardziej klienta, tym chętniej ją tworzy
i przemieszcza się po niej do celu.
- Gdzie jesteś dziś na skali?
- Co zrobiłeś, żeby dotrzeć tak daleko? Co jeszcze?
- Kto Ci pomógł i w jaki sposób?
- Skąd będziesz wiedzieć, że przesunąłeś się o jeden krok do przodu na tej skali?
- Co powoduje, że wierzysz w osiągniecie celu? Kto i dlaczego jeszcze w to wierzy?
- Komu będziesz opowiadał o swoich kolejnych osiągnięciach, o kolejnych krokach?
- Komu i za co podziękujesz, kiedy osiągniesz swój cel?
8. Przybliżanie do celu na skali.
Polega ono na osiąganiu kolejnych kroków. Np. jeśli klient powiedział, że jest na skali przy czwórce, należy określić co klient może i chce zrobić, żeby znaleźć się na piątce. Następnie należy osiągnąć kolejne kroki, aż do dziesiątki.
Dzięki przybliżaniu do celu, klient w końcu osiągnie cel. Jest to zastosowanie w praktyce tzw. Zasady małych kroków. Zamiast osiągać jeden wielki cel, osiągnij kilka małych celów, które złożą się na jeden duży.
- Czym jest kolejny krok?
- Co możesz zrobić, żeby zrobić kolejny krok? Żeby być o jeden krok bliżej celu?
- Czego potrzebujesz do tego?
- Kto może Ci pomóc?
- Jaki będzie Twój pierwszy krok w tym celu?
- Po czym poznasz, że osiągnąłeś kolejny krok?Tomasz Dulewicz edytował(a) ten post dnia 25.08.10 o godzinie 18:40